ລາວໂຮມລາວ ເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ

หยุดเขื่อนไซยะบุรี ก่อนแม่น้ำโขงจะหายนะ ชาวบ้านยื่นหนังสือค้าน ร่วมลงนามกว่าหมื่น

กรุงเทพฯ : วัน ที่ ๑๘-๑๙ เม.ย. ๕๔ ที่ผ่านมา เครือข่ายภาคประชาชน ๘ จังหวัด ลุ่มน้ำโขง ประมาณ ๘๐ คน เดินทางยื่นหนังสือคัดค้านการสร้างเขื่อนไซยะบุรี ในลำน้ำโขง ประเทศลาว ต่อตัวแทนคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนอาเซียน  สถานฑูตลาว รัฐบาลไทย และวุฒิสมาชิก และเดินหน้าถามหาธรรมาภิบาลกลุ่มทุน ช.การช่าง               

ช.การช่างเริ่มเดินหน้าตัดถนนและปรับพื้นที่สร้างเขื่อน

รายงาน ข่าวจากบางกอกโพสต์ เมื่อ ๑๗ เม.ย. ที่ผ่านมา แจ้งว่า รถแบ็คโฮ ๑๐ คัน รถบรรทุกกว่า ๒๐ คัน ของบริษัท ช.การช่างได้ลงมือตัดถนนจากท่าเรือท่าเดื่อไปยังเขตงานก่อสร้างเขื่อนด้วย ความยาว ๒๐ กม.  ชาวบ้านในพื้นที่ระบุการตัดถนนปรับพื้นที่เริ่มเมื่อห้าเดือนที่แล้ว ซึ่งคือช่วงหลังจาก ๑ เดือน หลังจากรัฐบาลลาวส่งรายงานการศึกษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและข้อมูลอื่นเพื่อ ทบทวนพิจารณาต่อคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง (MRC)

เขื่อน ไซยะบุรีเป็นหนึ่งใน ๑๒ เขื่อนในลำน้ำโขงตอนล่างที่เสนอต่อเอ็มอาร์ซีพิจารณาให้ความเห็นตามข้อตกลง ของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง ๔ ประเทศตอนล่าง ในปี ๒๕๓๘ โดยเขื่อนไซยะบุรีซึ่งได้รับสัมประทานโครงการโดยบริษัท ช.การช่างของไทย สนับสนุนทุนโดยธนาคารไทยพานิชย์ กรุงไทย กรุงเทพ และกสิกรไทย โดยมีกลุ่มทุน ปตท. และบริษัททางด่วนกรุงเทพ ถือหุ้นบริษัท ไซยะบุรี พาวเวอร์ จำกัดในจำนวน ๒๕% , ๗.๕% ตามลำดับ มีการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) รับซื้อไฟฟ้า ๙๕%  จากเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำที่กำลังการผลิต ๑,๒๖๐ เมกะวัตต์ ที่ตั้งเขื่อนบริเวณแก่งหลวง แขวงไซยะบุรี สปป.ลาว เหนือเชียงคาน จ.เลย ไปตามลำน้ำโขงประมาณ ๒๐๐ กม.

คณะ กรรมาธิการแม่น้ำโขงของเวียตนามออกโรงคัดค้านการสร้างเขื่อนไซยะบุรีตลอด ซึ่งสอดคล้องกับรายงานข่าวของสำนักข่าวในเวียตนามหลายสำนัก รวมทั้งข้อกังวลของนักวิชาการเวียตนามว่า หากก่อสร้างเขื่อนไซยะบุรี น้ำในแม่น้ำโขงหนึ่งในสามจะถูกควบคุมโดยมนุษย์ ชาวบ้านที่พึ่งพาแม่น้ำโขงจะได้รับผลกระทบ กัมพูชาและเวียตนามจะได้รับผลกระทบมาที่สุด โดยปากแม่น้ำโขงที่เวียตนามมีประชาชนหลายล้านคนอาศัยทรัพยากรความอุดม สมบูรณ์เหล่านี้ น้ำทะเลหนุนเข้าสู่พื้นที่เกษตร ตะกอนดินและแร่ธาตุซึ่งเคยพัดพามาจากต้นน้ำโขงปีละ ๒๖ ล้านตัน จะลดลงเหลือ ๗ ล้านตันต่อปี ข้าวจะเสียหายกว่า ๓๐๐,๐๐๐ – ๔๐๐,๐๐๐ ตันต่อปี ดินแดนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอาจต้องจ่ายแพงมากที่สุด

ส่วน คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงของกัมพูชาไม่แสดงท่าทีชัดเจนเหมือนภาคประชาชน กัมพูชาที่ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง ทั้งนี้รายงานการศึกษาผลกระทบทางยุทธศาสตร์ต่อการสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขงตอน ล่าง ๑๒ เขื่อน ที่จัดจ้างโดยเอ็มอาร์ซีเอง ซึ่งออกเผยแพร่เมื่อปลายปีที่ผ่านมามีข้อเสนอให้เลื่อนการสร้างเขื่อนในแม่ น้ำโขงตอนล่างออกไปอีก ๑๐ ปี และให้ศึกษาผลกระทบต่างๆ ให้รอบคอบและรอบด้านเสียก่อน

อย่าง ไรก็ตาม ในขั้นตอนของเอ็มอาร์ซี ตามข้อตกลง ๔ ประเทศลุ่มน้ำโขงตอนล่างจำเป็นต้องจัดทำกระบวนการภายใต้ระเบียบปฏิบัติ เรื่องการแจ้งให้ทราบ การปรึกษาหารือล่วงหน้า และการตกลง (PNPCA) หลัง จากประเทศหนึ่งใดได้ยื่นเสนอขอจัดทำโครงการสร้างเขื่อนในลำน้ำโขง พร้อมรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม สำหรับโครงการเขื่อนไซยะบุรี เริ่มต้นกระบวนการ PNPCA เมื่อวันที่ ๒๐ ก.ย.๕๓ ระยะเวลา 6เดือน สิ้นสุดอย่างเป็นทางการในวันที่ ๒๒ เม.ย.๕๔ และเอ็มอาร์ซีได้ประชุมพิจารณารายงานข้อมูลต่างๆ ในวันที่ ๒๔ มี.ค. ๕๔ ณ กัมพูชา คณะกรรมการร่วม (เจซี) มีมติให้ประชุมเพื่อตัดสินใจกรณีโครงการไซยะบุรี ในวันที่ ๑๙ เม.ย. ทำให้ภาคประชาชนในลุ่มน้ำโขงวิพากษ์ว่า เป็นการรีบเร่งในการขับเคลื่อนให้อนุมัติโครงการมากกว่าการใช้เหตุผลทาง วิชาการที่รอบด้านและเปิดการมีส่วนร่วมให้เป็นสาธารณะที่รับได้ของทุกภาค ส่วน อีกทั้งเวที PNPCA ที่ผ่านมา ที่อ.เชียงของ จ.เชียงราย อ.เชียงคาน จ.เลย และจ.นครพนม เป็นเวทีไม่มีความสมบูรณ์ เนื่องจากไม่มีการเปิดเผยข้อมูลโครงการอย่างเพียงพอ และไม่ให้ข้อมูลล่วงหน้าเพื่อจะให้ประชาชนทำความเข้าใจและเสนอความคิดเห็น ต่อโครงการได้  

ตัวแทนชาวบ้านริมฝั่งโขงยื่นหนังสือขอให้นายกระงับโครงการฯ

สืบเนื่องจาก วันที่ ๔ –๘ เม.ย. ๒๕๕๔ เครือข่ายประชาชนลุ่มแม่น้ำโขง ประกอบด้วยองค์กรเอกชนและภาคประชาชนในพื้นที่ 8 จังหวัดภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือได้แก่ จ.เชียงราย หนองคาย เลย บึงกาฬ มุกดาหาร นครพนม อุบลราชธานี และอำนาจเจริญ ได้จัดเวทีแลกเปลี่ยนข้อมูลรับฟังความคิดเห็นในชุมชนริมฝั่งโขง ๕ ครั้ง โดยมีเสียงสนับสนุนร่วมกันเรียกร้องให้ชะลอโครงการเขื่อนไซยะบุรีถึงรัฐบาล ไทย ผ่านไปรษณียบัตรถึงนายกรัฐมนตรีและการร่วมลงนามรายชื่อเรียกร้องคัดค้านการ สร้างเขื่อนไซยะบุรี ในวันที่ ๑๘ เม.ย. ๕๔  

              วัน ที่ ๑๘ เม.ย.ที่ผ่านมานี้ เครือข่ายภาคประชาชน ๘ จังหวัดลุ่มน้ำโขง ได้เข้ายื่นหนังสือถึงนายกรัฐมนตรีให้ระงับโครงการเขื่อนไซยะบุรี โดยมีนายสาทิต วงศ์หนองเตย  รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตัวแทนรับหนังสือร้องเรียน พร้อมรายชื่อชาวบ้านร่วมคัดค้านกว่าหมื่นรายชื่อ

“โครงการ เขื่อนไซยะบุรียังไม่มีการเปิดเผยข้อมูลให้ได้รับทราบ ขณะที่โครงการกลับมีความคืบหน้าอย่างรวดเร็ว ทำให้ต่างรู้สึกกังวลใจ โดยเฉพาะในประเด็นผลกระทบที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เฉพาะผลกระทบของการสร้างเขื่อน ๔ แห่งที่กั้นแม่น้ำโขงในประเทศจีน แม้จะอยู่ห่างไกลกว่าโครงการเขื่อนไซยะบุรี แต่ได้สร้างผลกระทบต่อคนลุ่มน้ำโขงตอนล่างอย่างชัดเจนอย่างมากแล้ว   และหากมีการสร้างเขื่อนไซยะบุรีสำเร็จ ประชาชนลุ่มน้ำโขงเชื่อว่าจะเกิดผลกระทบกับพี่น้องชาวลาว กัมพูชา เวียดนาม และไทย รวมถึงคนริมฝั่งแม่น้ำสาขาของแม่น้ำโขง อีกจำนวนมาก 

ผลกระทบสำคัญซึ่งคาดการณ์ว่าจะเกิดขึ้นหากมีการสร้างเขื่อนไซยะบุรีคือ การปิดกั้นเส้นทางอพยพของปลาโดยเฉพาะปลาบึก   การ ทำลายระบบนิเวศทั้งระบบของแม่น้ำโขง   การสูญเสียพื้นที่เกษตรกรรมริมฝั่งโขง  ซึ่งจะกลายเป็นภาพใหญ่ในผลกระทบทางเศรษกิจ สังคม วัฒนธรรม ฯลฯ อันเป็นการทำลายวิถีชีวิตของคนริมฝั่งโขงโดยตรง” หนังสือร้องเรียนระบุข้อเสนออีกว่า

“ให้ยกเลิกแผนการรับซื้อไฟฟ้าจากโครงการเขื่อนไซยะบุรี โดย การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยปกป้องความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยเท่า นั้น แต่ยังได้ช่วยร่วมปกป้องทรัพยากรลุ่มแม่น้ำโขง และวัฒนธรรมของประชาชนในลุ่มแม่น้ำโขง ให้สามารถดำรงต่อไปได้อย่างยั่งยืน และให้เลื่อนการตัดสินใจการให้ความเห็นชอบต่อการสร้างเขื่อนไซยะบุรี ของคณะกรรมการรร่วมเอ็มอาร์ซี ในการประชุมวันที่ ๑๙ เม.ย. ๕๔ นี้ออกไป เพื่อให้มีการศึกษาผลกระทบที่จะเกิดขึ้นอย่างรอบด้านและชัดเจน พร้อมกับการเปิดเผยข้อมูลต่อประชาชนที่เกี่ยวข้องอย่างทั่วถึง”

นอก จากนี้ เครือข่ายฯ ได้ยื่นหนังสือถึง ดร.ศรีประภา เพชรมีสี ผู้แทนไทยประจำคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนอาเซียน เพื่อขอให้ตรวจสอบการละเมิดสิทธิของประชาชนจากโครงการเขื่อนไซยะบุรี และยื่นหนังสือถึงประธานกรรมาธิการคณะกรรมาธิการศึกษา ตรวจสอบเรื่องการทุจริตและเสริมสร้างธรรมาภิบาล วุฒิสภา โดยมี สว.สุรจิต ชิรเวทย์ เป็นผู้รับหนังสือ เพื่อขอให้ตรวจสอบการทำหน้าที่ของฝ่ายบริหาร กรณีโครงการเขื่อนไซยะบุรี นอกจากนี้ เครือข่ายฯ กว่า ๘๐ คน ยัง ได้เดินทางไปยังสถานฑูตลาว ประจำกรุงเทพฯ เพื่อแจ้งความกังวลใจ และขอให้ทบทวนโครงการฯ ต่อรัฐบาลลาว ขอให้เลื่อนการตัดสินใจการให้ความเห็นชอบต่อการสร้างเขื่อนไซยะบุรี และให้มีการศึกษาผลกระทบที่จะเกิดขึ้นอย่างรอบด้านและชัดเจน พร้อมกับการเปิดเผยข้อมูลต่อประชาชนที่เกี่ยวข้องอย่างทั่วถึง                

ถามหาธรรมาภิบาลกลุ่มทุน ช.การช่าง  เครือข่ายฯ ยืนยันจะรณรงค์ต่อไป

วัน ที่ ๑๙ เม.ย. ๕๔ ที่ผ่านมา  เครือข่ายประชาชนลุ่มแม่น้ำโขง ๘ จังหวัด เดินหน้ายื่นหนังสือถึงผู้บริหาร บริษัท ช.การช่าง โดย ดร.อนุกูล ตันติมาสน์ กรรมการและผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการทั่วไป เป็นตัวแทนรับมอบ นำเรื่องส่งต่อให้ผู้มีอำนาจตัดสินใจต่อไป ปฏิเสธไม่รู้เรื่องการปรับพื้นที่เตรียมก่อสร้างในพื้นที่สร้างเขื่อน ดังรายงานไปแล้วก่อนหน้า   

ด้าน นายนิวัฒน์ ร้อยแก้ว เครือข่ายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมลุ่มน้ำโขง-ล้านนา กล่าวว่า “การ ยื่นหนังสือต่อบริษัท ช.การช่าง ครั้งนี้ เพื่อถามหาธรรมภิบาลในการลงทุนของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์ของไทย และถามข้อสงสัยเหตุใดจึงรีบเร่งให้มีการอนุมัติหรือซื้อขายไฟฟ้า ทั้งๆ ที่ผลการศึกษาผลกระทบยังไม่ให้ข้อมูลและการมีส่วนร่วมต่อสาธารณชนอย่างเพียง พอและทั่วถึง อีกทั้งรายงานผลกระทบทางยุทธศาสตร์ของเขื่อนทั้ง ๑๒ เขื่อนในลุ่มน้ำโขงตอนล่างที่จัดจ้างทำโดยเอ็มอาร์ซี ระบุการสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขงสายหลักนำผลกระทบมาสู่คนลุ่มน้ำ โขงอย่างมหาศาลและเสนอให้เลื่อนการสร้างเขื่อนออกไปอีก ๑๐ ปี เพื่อให้เกิดการศึกษาผลกระทบอย่างรอบคอบมากยิ่งขึ้น...”

ทั้ง นี้ เครือข่ายฯ ยังคงเดินหน้ารณรงค์และรวบรวมรายชื่อผู้คัดค้านให้ครบห้าหมื่นรายชื่อต่อ แม้ผลการประชุมของคณะกรรมการร่วมของเอ็มอาร์ซีในวันที่ ๑๙ เม.ย. นี้ จะออกมาอย่างไรก็ตาม เพราะเรื่องการศึกษาและปกป้องแม่น้ำโขงทั้งสายเป็นเรื่องระยะยาวที่มีอีก หลายเขื่อนจ่อคิวอยู่ แหล่งข่าวระบุ