ຫລາຍພາກສ່ວນສະເໜີໃຫ້ທົບທວນການຂຽນ ແລະ ເວົ້າພາສາລາວໃຫ້ຖືກຕ້ອງ
*(ຂປລ): ກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລືການຂຽນ ແລະ ເວົ້າພາສາລາວໃຫ້ຖືກຕ້ອງໄດ້ໄຂຂຶ້ນໃນວັນທີ 23 ພະຈິກ 2011 ທີ່ຫ້ອງປະຊຸມຂອງກະຊວງຖະແຫລງຂ່າວ-ວັດທະນະທຳ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ພາຍໃຕ້ການປະທານຂອງ ທ່ານ ສີວຽງແຂກ ກອນນີວົງ ຫົວໜ້າກົມພິມຈຳໜ່າຍ, ມີບັນດາຄະນະຮັບ ຜິດຊອບກົມກອງສະຖາບັນອ້ອມຂ້າງກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວວັດທະນະທຳ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວລວມໄປເຖິງພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງອື່ນໆເຂົ້າຮ່ວມ.
ບັນດາຜູ້ເຂົ້າກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ຕ່າງກໍໄດ້ນຳສະເໜີ ແລະ ຊີ້ແຈງວ່າ: ທີ່ຜ່ານມາຄົນລາວໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ເວົ້າ ແລະ ຂຽນພາສາລາວຍັງບໍ່ສອດຄ່ອງ ແລະ ບໍ່ຖືກ ຕ້ອງຕາມລັກສະນະພາສາລາວໂດຍສະເພາະການໃຊ້ພາສາລາວແບບຊອດກະຈາ ຊຶ່ງຄັດກັບສຸພາສິດທີ່ວ່າ: “ພາສາບອກຊາດມາລະຍາດບອກຕະກຸນ ” ແນວໃດກໍດີ ກອງປະຊຸມນີ້ຈະກາຍເປັນສ່ວນສຳຄັນເພື່ອນຳໄປປຶກສາຫາລື ແລະ ພິຈາລະນາເພີ່ມຕື່ມອີກໂດຍຜ່ານຄວາມເຫັນເປັນເອກະພາບຂອງພາສາເວົ້າ ແລະ ພາສາຂຽນຢ່າງຖືກຕ້ອງ.
ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມຍັງໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນວ່າ: ໃນໄລຍະປີ 1975-1990 ນັ້ນການຂຽນ ແລະ ເວົ້າມີຄວາມເປັນເອກະພາບ ແຕ່ສ່ວນຫລາຍແມ່ນຜິດໃນການໃຊ້ສະຫລະ ( ໃX, ໄX ) ແລະ ອັກສອນ( ດ,ລ) ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ຮອດປະຈຸບັນນີ້ ການຂຽນໂຕອັກສອນລາວເພື່ອປະກອບເປັນຄຳເວົ້ານັ້ນມີການຜິດພາດຈຳນວນ ໜຶ່ງ ຊຶ່ງ ປະກົດເຫັນຢູ່ຕາມປ້າຍໂຄສະນາ, ໜັງສືພິມ, ວາລະສານ,ປຶ້ມ,ໂທລະພາບ (ພາສາເວົ້າຂອງໂຄສົກ,ພິທີກອນ ແລະ ການສົນທະນາປາໄສຕ່າງໆ. ກ່ຽວກັບ ບັນຫາດັ່ງກ່າວຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມໄດ້ຕັ້ງຄຳຖາມ ແລະ ສະເໜີໄປຫາກົມພິມຈຳໜ່າຍໃຫ້ຊອກວິທີແກ້ໄຂ.
ສຸດທ້າຍກອງປະຊຸມໄດ້ຕົກລົງເປັນເອກະສັນກັນຮັບຮອງເອົາຈຸດຢືນ (ທັດສະນະ) ຂອງການສັງຮວມຄຳສັບດັ່ງກ່າວເພື່ອເປັນກະພາບ ໃນການນຳໃຊ້ພາສາ ລາວ ຊຶ່ງມີເນື້ອໃນດັ່ງນີ້:ພາ ສາລາວບໍ່ແມ່ນພາສາຕ່າງປະທດເຊັ່ນ:ພາສາຝຣັ່ງ, ອັງກິດ..., ອັກສອນລາວບໍ່ແມ່ນອັກສອນຕ່າງປະເທດແຕ່ໃຊ້ຂຽນທຽບຖານກັບ ພາສາ ຕ່າງປະເທດໄດ້. ສະນັ້ນອັກສອນລາວຈຶ່ງບໍ່ຂຽນແທນ ອັກສອນອື່ນໄດ້ ແລະ ມີແຕ່ຂຽນສະເພາະພາສາລາວເທົ່ານັ້ນ, ຄຳສັບລາວທາງວິທະຍາສາດ ແມ່ນໃຊ້ຕາມພາສາຝຮັ່ງ ຫຼື ອັງກິດເຊັ່ນ: ອິນເຕີເນັດ, ຄອມພິວເຕີ, ອົກຊີ, ນີເຕີ, ຟົດສຟໍ, ນາດຕຣີ... ເຫຼົ່າ ນີ້ເປັນຕົ້ນແຕ່ໃນກໍລະນີບາງຄຳສັບທາງສັງຄົມ ທີ່ ພາສາລາວ ເດີມບໍ່ມີກໍໃຊ້ພາສາຕ່າງປະເທດແທນເຊັ່ນ: ເຝີ, ແບັງກ໊ວນ, ຮຸ້ນ, ກອມມູນິດ, ພ້ອມນັ້ນຍັງກຳນົດການໃຊ້ໂຕ ຣ ທຽບກັບອັກສອນ R ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນກັບຊື່ຄົນຕ່າງປະເທດ, ຊື່ຄົນບາງເຜົ່າຂອງລາວ, ພາສາຊົນເຜົ່າ, ຊື່ປະເທດ, ຂຽນທຽບອັກສອນລາວກັບອັກສອນຕ່າງປະເທດ ແລະ ພາສາລາວບາລີ ນຳອີກ. ສຳລັບໂຕອັກສອນ (ຣ) ໃນພາສາປາລີ ແລະ ສັນສະກິດທີ່ປ່ຽນມາເປັນໂຕ ລ ແລ້ວແມ່ນຕົກລົງໃຫ້ໃຊ້ໂຕ ລ ເລີຍເປັນຕົ້ນຄຳວ່າ ກໍລະນີ, ລາສີ, ລະດູການ, ລະບຽບການ, ລະຫັດ, ລາຊະການ, ລາຊະອານາຈັກ ແລະ ບັນດາຄຳອື່ນໆອີກຈຳນວນໜຶ່ງ. ສ່ວນກົກເຄົ້າຂອງບັນດາຄຳສັບຕ່າງໆນັ້ນ ແມ່ນຈັດ ພິມໄວ້ເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວເພື່ອຮັກສາໄວ້ເປັນຂໍ້ມູນສຶກສາ ແລະ ເປັນມໍລະດົກສືບທອດຕໍ່ໄປ.