“ฮุนเซน” ยอมยกดินแดนตะวันออกให้เวียดนาม
ในเดือน มิ.ย.2553 นายสัมรังสี หัวหน้าพรรคฝ่ายค้านกับผู้สนับสนุนนำราษฏรในท้องถิ่น ชายแดนด้าน จ.สวายเรียง ถอนหลักไม้ซึ่งเจ้าหน้าที่เวียดนามนำไปปักเป็นหลักหมายเขตแดน กลางที่นาของชาวบ้าน จนต้องมีการกำหนดเส้นแนวกันใหม่ แต่นายรังสีถูกดำเนินคดีและต้องลี้ภัยในต่างแดนจนถึงปัจจุบัน แต่ในวันนี้รัฐบาลฮุนเซนได้ประกาศจะมอบดินแดนด้าน จ.กัมปงจาม ซึ่งอยู่สูงขึ้นไปทางเหนือตามเส้นพรมแดนเดียวกันให้กับฝ่ายเวียดนาม.
ASTVผู้จัดการออนไลน์ - ทางการกัมพูชาประกาศจะต้องมอบดินแดนให้แก่เวียดนามที่ชายแดนทิศตะวันออก หลังจากสองฝ่ายได้พยายามแก้ไขปัญหาเขตแดนมาในหลายยุคหลายสมัย ตลอดแนวชายแดนที่ไม่มีหลักเขตแดนกำกับ แต่มีแผนที่อินโดจีนที่ฝรั่งเศสทำเอาไว้ ซึงยืนยันว่า ดินแดนที่เป็นปัญหาในขณะนี้เป็นของกัมพูชา หนังสือพิมพ์พนมเปญโพสต์รายงานเรื่องนี้ อ้างการให้สัมภาษณ์ของนายวาร กิมฮอง (Var Kim Hong) รัฐมนตรีอาวุโส ในฐานะหัวหน้าคณะกรรมการชายแดนแห่งชาติ ในขณะที่พรรคสัมรังสี ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้าน รวมทั้งชาวเขมรในต่างแดนพากันออกคัดค้านวิธีการนี้ สองหมู่บ้านที่เป็นปัญหาขณะนี้คือ บ้านทลก-จัก (Thlok Trach) กับบ้านอันลุงจะเรย (Anlung Chrey) จ.กัมปงจาม ซึ่งทราบกันดีว่า เป็นบ้านเกิดของนายเฮงสัมริน ประธานพรรคประชาชนกัมพูชาซึ่งเป็นพรรครัฐบาล และยังเป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรในปัจจุบันอีกด้วย นายกิมฮองกล่าวว่า หากจะคงหมู่บ้านทั้งสองแห่งให้เป็นของกัมพูชาต่อไป ก็จะต้องหาดินแดนอื่นให้แก่เวียดนาม ซึ่งเป็นวิธี “ประนีประนอม” ระหว่างกัน ชายแดนตะวันออกเป็นปัญหากับเวียดนามมาตลอดยุคสมัย ในช่วงที่รัฐบาลเขมรครองอำนาจ กลุ่มชาตินิยมโปลโป้ท เอียงสารี เคียวสมพร ไม่ยินยอม และมีการปะทะกับฝ่ายเวียดนามตามแนวชายแดนหลายครั้งในช่วงปี 2519-2521 ตั้งแต่กัมปงจาม ลงไปจนจดทะเลอ่าวไทย จ.กัมโป้ท เมื่อก่อน นักศึกษาวิชาประวัติศาสตร์รุ่นใหม่กล่าวว่า ปัญหาพิพาทพรมแดนที่นำไปสู่การปะทะด้วยกำลังอาวุธ และทำให้ทหารทั้งสองฝ่ายล้มตายไปจำนวนมาก ดูจะเป็นสาเหตุอันแท้จริงที่ทำให้เวียดนามในยุคโน้นต้องส่งกองทัพมหึมาเข้า โค่นล้มรัฐบาลเขมรแดงคอมมิวนิสต์สายจีนที่ไม่เป็นมิตร หลังเข้ายึดครองกัมพูชาในปี 2522 เวียดนามได้ขุดคลองขึ้นใหม่เป็นช่วงๆ ตามแนวชายแดนระหว่างสองประเทศ และใช้เป็นเส้นกั้นเขตแดน แทนแนวที่กำหนดโดยแผนที่ฝรั่งเศส พ.ศ. 2528 หรือ 6 ปีหลังการโค่นล้มรัฐบาลเขมรแดง และจัดตั้งเขมรแดงกลุ่มเพ็ญ สุวรรณ เฮงสัมริน เจียซิม และฮุนเซน ที่เป็นมิตรขึ้นบริหารประเทศ เวียดนามได้จัดทำสนธิสัญญาเส้นเขตแดนระหว่างสองประเทศกับรัฐบาลชุดใหม่ เพื่อเจรจาแก้ปัญหาเส้นเขตแดนกันอีกครั้งหนึ่ง การปักปันยืดเยื้อมาจนถึงทุกวันนี้ ในปี 2548 สองฝ่ายได้ทำสัญญาต่อท้ายสนธิสัญญาปี 2528 และเริ่มปักปันเขตแดนกันอย่างจริงจัง ในปี 2552 กัมพูชากับเวียดนาม ได้ตกลงว่าจ้างบริษัทต่างประเทศแห่งหนึ่ง ให้จัดทำแผนที่ชายแดนทางด้านตะวันออกขึ้นใหม่มาตรส่วน 1:50000 เพื่อใช้ในการปักปันเส้นเขตแดน แทนแผนที่ฝรั่งเศสซึ่งเป็นมาตราส่วน 1:200000 ตามรายงานของสื่อกัมพูชาก่อนหน้านี้ การจัดทำแผนที่ดังกล่าวมีกำหนดแล้วเสร็จในเดือน พ.ค.ที่ผ่านมา แต่รัฐบาลกัมพูชายังไม่เคยเผยแพร่แผนที่ฉบับที่จัดทำขึ้นใหม่ร่วมกับ เวียดนาม ในปี 2552 นายสมรังสี หัวหน้าพรรคฝ่ายค้าน ได้นำคณะไปยังชายแดนด้าน จ.สวายเรียง และถอนหลักหมายปักปันเขตแดนที่ฝ่ายเวียดนามนำเข้าไปปักในเขตที่นาของราษฎร เจ้าตัวกล่าวว่า การกระทำดังกล่าวเพื่อ “เป็นสัญลักษณ์” ไม่ยอมรับการกล่าวอ้างเอาดินแดนกัมพูชาโดยเวียดนาม นายรังสีถูกทางการดำเนินคดีข้อหา ทำลายทรัพย์สินของส่วนรวม และ “ปลอมแปลงเอกสาร” ซึ่งอันหลังนี้หมายถึงแผนที่ที่เจ้าตัวทำขึ้นมาแสดงเส้นเขตแดนอันแท้จริง โดยใช้ระบบจีพีเอสและกูเกิลแมปเข้าช่วย ปัจจุบัน นายรังสียังคงลี้ภัยอยู่ในต่างประเทศ แต่ยังเคลื่อนไหวคัดค้านเรื่องการเสียดินแดนให้แก่เวียดนามอย่างต่อเนื่อง ส.ส.พรรคสัมรังสีที่ให้สัมภาษณ์พนมเปญโพสต์ในวันจันทร์ ได้คัดค้านการมอบดินแดนให้เวียดนามครั้งนี้ เช่นเดียวกับนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญที่อาศัยทำกินในฝรั่งเศส ซึ่งกล่าวว่า ฟังจากชื่อหมู่บ้านก็เป็นของกัมพูชามาแต่ไหนแต่ไรอยู่แล้ว และไม่เห็นด้วยกับวิธีการ “ประนีประนอม” ที่รัฐบาลฮุนเซนกล่าวอ้าง.