ທາງການລາວກັບຈີນ ຈະປ່ຽນຮູບແບບຂອງການເປັນຮຸ້ນ ສ່ວນ ໃນການລົງທຶນເພື່ອກໍ່ສ້າງທາງ ລົດໄຟຄວາມໄວສູງ ໃນລາວ ໂດຍທີ່ຝ່າຍຈີນຈະຂໍເປັນຜູ້ສະໜັບສະໜຸນດ້ານ ເງິນກູ້ພຽງສະຖານະດຽວ. ອິງຕາມລາຍງານທີ່ທ່ານສົມສະຫວາດ ເລັ່ງສະຫວັດ ຮອງ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຜູ້ຊີ້ນໍາວຽກງານດ້ານເສດຖະກິດຂອງ ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ຖະແຫຼງຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝວິສາມັນ ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວຊຸດທີ່ 7 ທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢ່າງເປັນ ທາງການໃນວັນທີ່ 18 ຕຸລາທີ່ຜ່ານມານັ້ນວ່າ ຈະມີການ ປັບປ່ຽນຮູບແບບຂອງການເປັນຮຸ້ນສ່ວນໃນໂຄງການກໍ່ ສ້າງທາງລົດໄຟຄວາມໄວສູງລະຫວ່າງລາວກັບຈີນໃນໝໍ່ໆ ນີ້.
ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າ ພາຍຫຼັງຈາກທີ່ຝ່າຍຈີນໄດ້ທໍາການສຶກສາ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ ແລະອອກແບບການກໍ່ສ້າງລົດໄຟດັ່ງ ກ່າວສໍາເລັດແລ້ວນັ້ນ ກໍປາກົດວ່າທາງການຝ່າຍຈີນຕ້ອງ ປະສົບກັບບັນຫາກ່ຽວກັບການຫາກຸ່ມບໍລິສັດຂອງຈີນ ທີ່ຈະ ເຂົ້າມາລົງທຶນໃນໂຄງການ ແລະສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດ ສະພາບການດັ່ງກ່າວກໍຍ້ອນວ່າ ຕ້ອງໃຊ້ເວລາຍາວນານ ເຖິງ 38 ປີ ຈຶ່ງຈະສາມາດຈັດເກັບລາຍຮັບໄດ້ຕາມການລົງທຶນໄປນັ້ນໄດ້ຢ່າງຄົບຖ້ວນນັ້ນເອງ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ທາງການຝ່າຍຈີນໄດ້ນໍາສະເໜີຕໍ່ທາງການຝ່າຍລາວວ່າ ຖ້າຫາກທາງການລາວຍັງຕ້ອງການທີ່ຈະລົງທຶນກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟຄວາມໄວ ສູງດັ່ງກ່າວຕໍ່ໄປ ກໍມີທາງເລືອກຢູ່ທາງນຶ່ງຊຶ່ງກໍຄືການກູ້ຢືມເງິນທຶນຈາກທະນາຄານ ເພື່ອການສົ່ງອອກແລະນໍາເຂົ້າຂອງຈີນ ທີ່ສາມາດຕອບສະໜອງການກູ້ຢືມດັ່ງກ່າວໄດ້ທັງ 100% ເຕັມ ກໍຄືໃນມູນຄ່າ 7,000 ລ້ານໂດລາ. ຫາກແຕ່ວ່າການກູ້ຢືມດັ່ງກ່າວກໍມີເງື່ອນໄຂ ທີ່ລັດຖະບານລາວຈະຕ້ອງປະຕິບັດຕາມຢູ່ 4 ປະການດ້ວຍກັນ ຄື ການສ້າງຕັ້ງບໍລິສັດຂຶ້ນມາບໍລິຫານໂຄງການ ແລະມີສະຖານະພາບ ເປັນລູກໜີ້ຂອງທະນາຄານຈີນ ໂດຍລັດຖະບານລາວຈະຕ້ອງຄໍ້າປະກັນ ເງິນກູ້ຢືມທັງ 100% ພ້ອມດອກເບ້ຍໃນອັດຕາ 2% ຕໍ່ປີເປັນເວລາ 30 ປີ ໂດຍ ມີໄລຍະປອດການຊໍາລະໜີ້ໃນ 10 ປີທໍາອິດ ພ້ອມກັນນີ້ ການຄໍ້າປະກັນເງິນກູ້ດັ່ງກ່າວກໍຍັງລວມເຖິງລາຍຮັບແລະຊັບສິນທັງ ໝົດໃນໂຄງການ ຕະຫຼອດຈົນການ ທີ່ລັດຖະບານລາວຍັງຈະຕ້ອງຄໍ້າປະກັນດ້ວຍລາຍຮັບຈາກບໍ່ແຮ່ 2 ແຫ່ງ ທີ່ເປັນການລົງທຶນຂອງຈີນຢູ່ໃນລາວອີກດ້ວຍ ໂດຍໃນທີ່ນີ້ກໍໝາຍເຖິງບໍ່ແຮ່ຄໍາ ແລະ ທອງແດງຢູ່ເຊໂປນກັບບໍ່ແຮ່ບ໊ອກໄຊ້ຢູ່ຈໍາປາສັກນັ້ນເອງ. ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມຈົນເຖິງຂະນະນີ້ ກໍຍັງຄົງບໍ່ມີຄວາມຊັດເຈນວ່າ ລັດຖະບານລາວຈະຍອມຮັບເງື່ອນໄຂໃນການກູ້ຢືມດັ່ງກ່າວນີ້ຫຼືບໍ່ ຫາກແຕ່ກໍມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ສູງທີ່ລັດຖະບານລາວນັ້ນ ຈະຍອມຕາມເງື່ອນໄຂຂອງຈີນແລະສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ໄດ້ລົງມະຕິຮັບຮອງໂຄງການກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟຄວາມໄວສູງເຊື່ອມຕໍ່ກັບ ຈີນ ຢ່າງເປັນທາງການ ໃນກອງປະຊຸມສະໄໝວິ ສາມັນຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ເມື່ອວັນທີ່ 18 ຕຸລາແລ້ວນີ້. ຂະນະດຽວກັນ ທາງການລາວກໍເຊື່ອໝັ້ນວ່າໂຄງການ ດັ່ງກ່າວຈະສ້າງຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ກັບລາວໄດ້ຢ່າງຄຸ້ມຄ່າອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ທ່ານ ສົມສະຫວາດ ໄດ້ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າ:
“ໂຄງການສ້າງທາງລົດໄຟເຊື່ອມຕໍ່ລາວ-ຈີນນີ້ ເປັນເສັ້ນທາງທີ່ມີຄວາມໝາຍປະວັດສາດອັນຈະນໍາເອົາຜົນປະໂຫຍ ດມາສູ່ປະເທດເຮົາຢ່າງມະຫາສານ ພ້ອມກັນນັ້ນ ກະເປັນການເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວເປັນໃຈກາງເຊື່ອມຕໍ່ກັບບັນດາປະເທດ ໃນອະນຸພາກພື້ນໃຫ້ປາກົດເປັນຈິງ ດ້ານນຶ່ງອີກກະເປັນການຍົກສູງບົດບາດອິດທິພົນຂອງປະເທດເຮົາ ເພາະວ່າ ປະເທດເຮົາຈະເປັນປະເທດທໍາອິດຢູ່ໃນເອເຊຍອາຄະເນ ທີ່ມີລົດໄຟຄວາມໄວສູງຕາມມາດຕະຖານສາກົນ.” ທາງລົດໄຟສະເພາະທີ່ຢູ່ໃນເຂດລາວຈະມີລະຍະທາງຍາວເກືອບ 420 ກິໂລແມັດ ຊຶ່ງຕາມການກໍ່ສ້າງທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຈາກຈີນຢູ່ທີ່ດ່ານຊາຍແດນບໍ່ ເຕັນໃນແຂວງຫຼວງນໍ້າທານັ້ນ ຈະມີການກໍ່ສ້າງສະຖານີໃຫຍ່ 7 ແຫ່ງ ນອກນັ້ນກໍຈະເປັນສະຖານີຍ່ອຍອີກ 24 ແຫ່ງ. ສ່ວນ ສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ການກໍ່ສ້າງຕ້ອງໃຊ້ເງິນທຶນສູງນັ້ນ ກໍເນື່ອງຈາກວ່າພື້ນທີ່ ທີ່ຈະກໍ່ສ້າງທາງລົດໄຟນັ້ນເປັນທັງເຂດພູດອຍ ແລະແມ່ນໍ້າລໍາເຊ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ຕ້ອງມີການເຈາະອຸໂມງ 76 ແຫ່ງ ກໍຄິດເປັນລະຍະທາງລວມເຖິງ 195 ກິໂລແມັດ ແລະຍັງຈະຕ້ອງສ້າງຂົວອີກ 154 ແຫ່ງ ຄິດເປັນລະຍະທາງຍາວລວມກັນເກືອບ ເຖິງ 70 ກິໂລແມັດດ້ວຍນັ້ນ ໂດຍການກໍ່ສ້າງຈະຕ້ອງໃຊ້ເວລາບໍ່ໜ້ອຍກວ່າ 5 ປີ.
ທາງຣົດໄຟເງິນກູ້ ຈະມີແຕ່ເສັຍ
ສະມາຊິກ ສະພາ ແຫ່ງຊາດລາວ 9 ທ່ານ ອອກສຽງ ບໍ່ເຫັນພ້ອມ ໃນໂຄງການ ຣົຖໄຟ ຄວາມໄວສູງ ລາວ-ຈີນ ເພາະເຫັນວ່າ ສປປ ລາວ ຈະເສັຽປຽບ ໃນທຸກດ້ານ ໃຫ້ແກ່ຈີນ.
RFA
ໂຄງການ ສ້າງທາງຣົດໄຟ ທີ່ຈີນ ບິດເບືອນ ປ່ຽນແປງ ສແວງຫາ ແຕ່ຜົນໄດ້ ຈາກສປປລາວ ມາໂດຍຕລອດ
ເຖິງແມ່ນວ່າ ໃນກອງປະຊຸມ ສະພາ ແຫ່ງຊາດ ສປປ ລາວ ສມັຍວິສາມັນ ທີ່ໄດ້ຕົກລົງ ຮອງຮັບເອົາ ໂຄງການຣົຖໄຟ ຄວາມໄວສູງ ລາວ-ຈີນ ໃນວັນທີ່ 18 ຕຸລາ 2012 ດ້ວຍຄະແນນສຽງ ທີ່ຖ້ວມລົ້ນ ກໍ່ຕາມ ແຕ່ກໍຍັງມີສຽງ ຄັດຄ້ານ ຈາກສະມາຊິກ ສະພາ 9 ທ່ານ ຍ້ອນເຫັນວ່າ ໂຄງການຣົຖໄຟ ຄວາມໄວສູງ ລາວ-ຈີນ ຈະເຮັດໃຫ້ລາວ ເສັຽປຽບ ໃຫ້ຈີນ ໃນທຸກດ້ານ ດ້ວຍເຫດຜົລ ທີ່ວ່າ:
1- ນອກຈາກຈີນ ຈະຍົກເລີກ ການລົງທຶນ ຮ່ວມແລ້ວ ຈີນຍັງຈະເປັນ ເຈົ້າຫນີ້ລາຍໃຫຍ່ ຂອງສປປ ລາວ ຊື່ງຈະກົດດັນ ໃຫ້ລາວ ປະຕິບັດຕາມ ເງື່ອນໄຂທີ່ຈີນ ຕ້ອງການ. ຈີນ ຈະໄດ້ທາງຣົຖໄຟ ລ້າໆ ເພື່ອຂົນສົ່ງສິນຄ້າ ຈາກຈີນ ໂດຍບໍ່ຕ້ອງລົງທຶນ ຊ້ຳຍັງໄດ້ດອກເບັ້ຽ ຈາກເງິນກູ້ນຳອີກ ສ່ວນສປປ ລາວ ກໍຕ້ອງ ການເກັບພາສີ ຈາກການສົ່ງ ສີນຄ້າຈາກຈີນ ຜ່ານລາວ ເພາະຈີນ ເປັນຜູ້ຜລິດ ລາຍໃຫຍ່ ໃນຂົງເຂດ ຫາກປາສຈາກ ການເກັບພາສີ ຜ່ານທາງຣົຖໄຟ ສາຍນີ້ແລ້ວ ສປປ ລາວ ກໍຂາດຣາຍໄດ້ ໄປອີກ.
2- ຣັຖບານລາວ ຕ້ອງໄດ້ຄ້ຳປະກັນ ເງີນກູ້ຈາກຈີນ 100% ດ້ວຍຊັພຍາກອນ ທັມມະຊາດ ຢູ່ໃນດິນລາວ ໃນອັດຕຣາດອກເບັ້ຽ 2% ຕໍ່ປີ ໃນຣະຍະ 30 ປີ ເຖິີງແມ່ນວ່າ ຈະມີການໃຫ້ ເວລາປອດການ ຊຳຣະຫນີ້ ໃນຊ່ວງ 10 ປີ ທຳອິດ ຂອງການກູ້ເງີນ ກໍຕາມ ແຕ່ຍັງຈະຄິດໄລ່ ຕັ້ງແຕ່ປີທຳອິດ ຂອງການກູ້ຢືມ ໃຫ້ເປັນເງີນຕົ້ນ ນຳອີກ.
3- ການຄ້ຳປະກັນ ເງິນກູ້ດ່ັງກ່າວ ຂອງຣັຖບານລາວ ກໍຈະແມ່ນມາຈາກ ຣາຍຮັບສ່ວນແບ່ງ ຈາກບໍ່ແຮ່ 2 ແຫ່ງ ທີ່ຈີນລົງທຶນ ໃນລາວ ໃນນັ້ນ ກໍຫມາຍເຖິງ ບໍ່ຄຳ ແລະ ທອງແດງເຊໂປນ ຢູ່ເມືອງ ວິຣະບູຣີ ແຂວງ ສວັນນະເຂດ ແລະ ອີກແຫ່ງນື່ງ ກໍແມ່ນບໍ່ບອກໄຊ ຢູ່ແຂວງ ຈຳປາສັກ ທີ່ດົງບໍຣະເວນ ຊື່ງກໍຖືວ່າ ເປັນບໍ່ບອກໄຊ ທີ່ໃຫຍ່ ທີ່ສຸດ ໃນຂົງເຂດ ເອເຊັຽ.
ຖ້າຫາກ ຣັຖບານລາວ ຍອມຮັບເອົາເຂື່ອນໄຂ ຂອງຈີນ ກໍຫມາຍຄວາມວ່າ ຣົຖໄຟ ຄວາມໄວສູງ ໃນລາວ ຈະຕ້ອງຕົກຢູ່ ພາຍໃຕ້ ການຄວບຄຸມ ຂອງຈີນ ໂດຍຈີນບໍ່ຕ້ອງ ລົງທຶນ ດ້ວຍໂຕເອງ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ທາງການລາວ ຈະໃຫ້ການ ຢືນຢັນວ່າ ໂຄງການຣົຖໄຟ ຄວາມໄວສູງ ຈະສ້າງປະໂຫຍດ ໃຫ້ແກ່ ສປປລາວ ໃນຣະຍະຍາວ ກໍຕາມ.
ຈີນ ປ່ຽນຈາກ ເປັນຜູ້ ຮ່ວມລົງທຶນ ມາເປັນເຈົ້າໜີ້ ຂອງລາວ ຫລັງຈາກທີ່ ເຫັນວ່າ ຂໍ້ຕົກລົງ ບໍ່ໄດ້ ຕາມໃຈມັກ ຂອງຕົນ.
ຈີນ ຜີກໂຕຈາກ ການເປັນຄູ່ຮ່ວມ ລົງທຶນ ມາເປັນເຈົ້າໜີ້ ລາຍໃຫຍ່ ຂອງສປປ ລາວ ໂດຍບໍ່ຄໍານຶງ ເຖີງສີ່ງທີ່ຕ້ອງ ປະຕິບັດຕາມ ຂໍ້ຕົກລົງ ທີ່ໄດ້ເຊັນກັນ ໃນບົດບັນທຶກ ຄວາມເຂົ້າໃຈ ຫລື MOU ກ່ຽວກັບການ ຮ່ວມມື ໃນໂຄງການ ສ້າງທາງຣົດໄຟ ເມື່ອວັນທີ 7 ເມສາ 2010. ຕາມຄໍາເຫັນຂອງ ນັກສັງເກດການ.
ນັກສັງເກດການ ເວົ້າວ່າ ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ ຈີນ ປ່ຽນທິດທາງ ບໍ່ຮ່ວມລົງທຶນ ຫລື ເປັນຮຸ້ນສ່ວນກັບ ສປປລາວນັ້ນ ອັນສໍາຄັນທີ່ສຸດ ກໍແມ່ນຜົນທີ່ໄດ້ ຈາກການສຶກສາ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ ຂອງໂຄງການ ທີ່ຈະເປັນໄປຕາມ ເຈຕນາ ທີ່ທາງການລາວ ຕ້ອງການນັ້ນ ມັນຈະບໍ່ເກີດ ປະໂຫຍດທີ່ຄູ້ມຄ່າ ແລະໄວວາໃຫ້ແກ່ຈີນ ໂດຍສະເພາະ ຢ່າງຍິ່ງ ກໍຄື "ຈີນ" ເຄີຍຄາດຫວັງວ່າ ຈະໄດ້ຄອບຄອງ ແລະ ສະແຫວງຫາ ຜົນປະໂຫຍດ ຈາກຜືນທີ່ດິນ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ ໂຄງການ ທີ່ຈີນຄາດວ່າ ຕ້ອງມີເນື້ອທີ່ ທັງໝົດ ເຖິງ 840 ກິໂລແມັດ ມົນທົນ ແລະ ສັມປະທານ ເປັນເວລາ 90 ປີ ແຕ່ຕາມແຜນການ ຂອງສປປລາວ ແລ້ວນັ້ນ ໄດ້ຈັດສັນທີ່ດິນ ສໍາລັບໂຄງການນີ້ ໃນເນື້ອທີ່ພຽງ 30.5 ກິໂລແມັດ ມົນທົນ ເທົ່ານັ້ນ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ ຝ່າຍລາວຕ້ອງການ ຢາກພັທນາປະເທດ ໃຫ້ເປັນປະເທດ ເຊື່ອມຕໍ່ທາງ ຄົມມະນາຄົມ ໃນພູມີພາຄ ຈຶ່ງໄດ້ຕັດສີນໃຈ ເລືອກເປັນຜູ້ ລົງທຶນ "ເອງ" ໂດຍຈີນ ສເນີໃຫ້ຢືມເງິນ ຈາກຈີນ.
