"ลาวบ่มีเอ็นจีโอ ที่มีก็เป็นเอ็นจีโอต่างประเทศ ข้าพเจ้าทำงานในนามนักพัฒนา"
คำอธิบายสั้นๆ ที่มากความหมายของ "สมบัด สมพอน" นักพัฒนาชาวลาวที่ได้กล่าวกับนักข่าวเครือเนชั่นครั้งที่มาประชุมเรื่อง "เขื่อนแม่น้ำโขงสายหลัก-เสียงประชาชนข้ามพรมแดน" ที่บางกอก เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2548
NGOs มาจากคำย่อว่า Non Govermental Oganizations แปลตรงตัวว่า องค์กรที่ไม่ใช่องค์กรของรัฐ ซึ่งเป็นของแสลงของผู้นำรัฐบาลลาว "สมบัด" จบการศึกษาด้านการเกษตร จากสหรัฐอเมริกา และทำงานด้านการเกษตรยั่งยืนในชนบท ต่อมาก็หันมาจับงานพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วม และได้รับรางวัลแมกไซไซ
สาขาผู้นำชุมชน เมื่อปี 2548
เย็นวันเสาร์ที่ 15 ธันวาคมที่ผ่านมา "สมบัด" หายตัวไประหว่างการเดินทางออกจากสำนักงานกลับบ้านพัก ที่มีระยะทางเพียง 7 กิโลเมตร บนเส้นทางเวียงจันทน์-ท่าเดื่อ เมื่อสมบัดขับรถจิ๊ปมาถึง ก.ม.5 ก็เจอด่านตำรวจ แล้วชายกลุ่มหนึ่งก็นำตัวเขาขึ้นรถตู้หายไปแบบไม่ไร้ร่องรอย
ที่ว่า"ไม่ไร้ร่องรอย" เพราะภรรยา(ชาวสิงคโปร์) ของสมบัดได้ติดต่อตำรวจท้องที่ ขอดูภาพจากกล้องวงจรปิด จึงเห็นภาพดังที่เล่ามาข้างต้น กระทรวงการต่างประเทศของลาว จึงแถลงข่าวอย่างเป็นทางการครั้งแรกว่า สมบัดถูกคนกลุ่มหนึ่งพาตัวไป ซึ่งยังไม่ทราบว่าเป็นใคร? หรือหน่วยงานส่วนไหน?
ย้อนไปช่วงต้นเดือนธันวาคม กระทรวงการต่างประเทศของลาว ได้ออกคำสั่งเลขที่ 3083 เพื่อเนรเทศ Ms.Anne-Sophie Gindroz ผู้อำนวยการ Helvetas Intercooperation ออกจาก สปป.ลาว ภายใน 48 ชั่วโมง
สาเหตุที่ Anne-Sophie Gindroz ต้องถูกเนรเทศ เพราะเธอมีทัศนคติที่ไม่สร้างสรรค์ต่ออำนาจทางการเมืองการปกครองของลาว อันเป็นการกระทำที่ขัดต่อรัฐธรรมนูญการปกครองของลาว
โดยก่อนหน้านั้น Anne-Sophie Gindroz นั้นได้ส่ง E-mail วิพากษ์วิจารณ์การเมืองว่า "ลาวไม่มีประชาธิปไตยอย่างแท้จริง" ผูกขาดอำนาจโดยพรรคประชาชนปฏิวัติลาวเพียงพรรคเดียวในทุกๆ ด้าน
แม้วันนี้ สปป.ลาวจะแสดงตัวต่อชาวโลกว่าสามารถจัดการประชุมอาเซม หรือการประชุมนานาชาติได้หมดจดงดงามเพียงใด แต่เนื้อในการปกครองก็ยังเป็น "ระบอบประชาธิปไตยประชาชน" อันมี "พรรคประชาชนปฏิวัติลาว" มีอำนาจสิทธิขาดแต่เพียงพรรคเดียว
พรรคประชาชนปฏิวัติลาว ใช้อำนาจแทนประชาชนลาวทั้งชาติ ผ่านอำนาจนิติบัญญัติ บริหาร และตุลาการอย่างครบถ้วน
นับจากการเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครอง จาก "ราชาธิปไตย" มาเป็น "คอมมิวนิสต์แบบลาวๆ" เป็นเวลา 37 ปี ความคิดชี้นำของกลุ่ม "สหายนำ" ของพรรคลาว ไม่เคยเปลี่ยน โดยถือว่า "หน่อแหนง" (รากเหง้า) ของแนวคิดตะวันตกที่พรรคลาวเรียกว่า "ปะติกาน (ปฏิกิริยา) ขวาจัด" และ "ตีนมือของจักรวรรดินิยม" คือศัตรูต่อระบอบประชาธิปไตยประชาชน
การกำจัด "คนบ่ดี" หรือการทำลายแนวคิด "ปะติกานขวาจัด" ก็เป็นปกปักรักษาดอกผลแห่งการปฏิวัติของประชาชนลาว จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่พรรคลาวจะตัดไฟเสียแต่ต้นลม และการใช้มาตรการ "กำปั้นเหล็ก" เหมือนสมัยที่ใช้อำนาจเผด็จการชนชั้นกรรมาชีพต่อสู้กับ "พวกปะติกานขวาจัด"
กรณีของ Anne-Sophie Gindroz และสมบัด สมพอน ก็เป็นกรณีเดียวกันกับ 3 ปัญญาชนของพรรคลาวที่วิพากษ์วิจารณ์นโยบายจินตนาการใหม่ของไกสอน พมวิหาน ในปี 2534 ก็จบลงด้วยการถูกขังลืม
หรือกรณีที่กลุ่มนักศึกษาลาวพยายามเรียกร้องประชาธิปไตยในปลายปี 2539 ก็จบลงด้วยชะตากรรมอย่างเดียวกัน ตราบจนเท่าทุกวันนี้ พรรคลาวก็ไม่เคยยอมรับว่ามีเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในลาวแต่อย่างใด
ฉะนั้นแถลงการณ์ของกระทรวงการต่างประเทศลาว จึงยอมรับแค่ว่า "สมบัด" ถูกคนลักพาตัวไป และที่สำคัญกรณีดังกล่าวคล้ายกับว่าเป็น "การเชือดไก่ให้เอ็นจีโอไทยดู"
เพื่อบอกให้รู้ว่า "ลาวบ่มีเอ็นจีโอ" ในลาวมีแต่นักพัฒนาที่เดินตามแนวทางของพรรคอย่างสุดจิตสุดใจ
