ໃນ ຍຸກແຫ່ງການແຂ່ງຂັນ ລັດເປີດກວ້າງໃຫ້ເອກະຊົນມີບົດບາດໃນການພັດທະນາຂະແຫນງການສຶກສາເຮັດ
ໃຫ້ປະຊາຊົນມີທາງເລືອກຫລາຍຂຶ້ນໃນການເອົາລູກຫລານເຂົ້າ ໂຮງຮຽນ ແຕ່ໂຮງຮຽນລັດຫລາຍແຫ່ງຜັດໄດ້ຮັບຜົນກະທົບທັງທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມບາງແຫ່ງເຖິງຂັ້ນຕ້ອງຍຸບ.
ນັກຮຽນເຂົາຢ້ານຮູບຜູ້ນຳ ນັ້ນລະເຂົາຈຶ່ງ ບໍ່ພາກັນໄປໂຮງຮຽນ
ແຖວບ້ານຫ້ອມ ໄລ່ແຕ່ບໍ່ໂອ ໄປຈົນຮອດ ແຖວ ສີຖານ ໂຮງຮຽນທີ່ຖືກປະຖິ້ມ ຍ້ອນບໍ່ມີນັກຮຽນ ບັກຫຼາຍໆຫຼັງ
ສາເຫດແມ່ນຍ້ອນການບໍລິຫານຈາກພາກລັດແນນອນ
ປັນຫານີ້ຢາກໃຫ້ເພິ່ນອອກຂ່າວແນ່ ໃຫ້ນັກຂ່າວສຳພາດວ່າ ເພິ່ນມີທິດທາງແກ້ໃຂແນວໃດ
ບໍ່ໄປຮອດໃສດອກເມືອງລາວນະ
ການບໍລິຫານທາງພັກລັດສລາດສອ່ງໃສຫລາຍ ນັກຮຽນເຂົາຮຽນບໍທັນປັບໂຕນຳບໍ່ໄດ້ຍ້ອນທາງພາກລັດເຮັດການສຶກສາດີແທ້ດີວ່າ ຈົນໂຮງຮຽນເອກະຊົນ ພັດທະນານຳບໍທັນພໍ່ແມ່ເຂົາເລີຍສົ່ງໄປຮຽນຢູ່ຮຮເອກະຊົນ ຍ້ອນລູກຫລານເຂົາຮຽນໄດ້ແລະເປັນຜົນດີຕໍ່ລູກຫລານເຂົາເຈົ້າ ສ່ວນໂຮງຮຽນລັດແມ່ນການບໍລິຫານດີຫລາຍ ມີແຕ່ປັນຍາຊົນມາບໍລິຫານ,ຂະແຫນງອື່ນໆກະຄືກັນ ການເຮັດວຽກແລ່ນຫນັງສືເຊັນອະນຸມັດອະນຸຍາດບາງກໍລະນີກະບໍສົມຄວນຊິແກ່ຍາວ ໃຊ້ເວລາດົນ ຕ້ອງໄດ້ດົນເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ການຊື້ຈ້າງຈອບອອຍ ໃຫ້ສິນບົນວຽກຈັ່ງແລ່ນຈັງແມ່ນຄັກພັກລັດບ້ານເຮົາ.