ສື່ມວລຊົນສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ຖືກ ກໍານົດ

ສື່ມວນຊົນ ສື່ສັງຄົມ ອອນລາຍ ອິນເຕີເນັດ: ເຟັສບຸກ ຖວິຕເຕີ້ ເປັນເວທີສເນີຂ່າວ ທີ່ ສ່ວນບຸກຄົນ ຫຼື ອົງການ ຈັດຕັ້ງ ໄດ້ ປະຕິບັດມາ ແຕ່ ປີ 2008 ຕາມ ຣະບຽບ ກົດໝາຍ ຂອງ ສປປລາວ ຂະນະທີ່ ທາງການ ລາວ ວ່າ ກໍາລັງ ຮ່າງ ກົດຣະບຽບ ຄວບຄຸມ ການໃຊ້ ໃຫ້ ຮັດກຸມ ຕື່ມອີກ.

ກົດໝາຍສະບັບດັ່ງກ່າວ ກໍານົດເອົາໄວ້ເຖິງ ຫລັກການ ຣະບຽບການ ແລະມາຕການຕ່າງໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ ການຈົດຕັ້ງ ການເຄື່ອນໄຫວ ການຄຸ້ມຄອງການກວດກາສື່ມວນຊົນ ແລະທັງວ່າເພື່ອຮັບປະກັນ ການປະຕິບັດສິດເສຣີພາບດ້ານສື່ມວນຊົນຂອງພົລເມືອງລາວນໍາດ້ວຍ.

ແຕ່ສື່ມວນຊົນຢູ່ ສປປລາວ ທັງສື່ສິ່ງພິມແລະສື່ອິເລັກໂຕຣນິກ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍວິທຍຸກະຈາຍສຽງ ໂທຣະທັສໂທຣະໂຄ່ງ ເວົ້າລວມແລ້ວ ແມ່ນເປັນຂອງຣັຖ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຈັດຕັ້ງ ຊີ້ນໍາ ນໍາພາຂອງຜູ້ນໍາພັກປະ ຊາຊົນປະຕິວັດລາວໂດຍກົງ ເປັນກະບອກສຽງຂອງພັກ ແລະ ຂອງຣັຖ ສປປລາວ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການບັນຊາ ຂອງພັກ.

ສ່ວນວ່າ ສື່ອິເລັກໂຕຣນິກ ຊຶ່ງໝາຍເຖິງຣະບົບເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ້ ຮວມທັງ Facebook, Twitter ທີ່ສາມາ ສົ່ງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຫາກັນ ຫລືສື່ສານກັນ ໂດຍຜ່ານໄປສະນີອິເລັກໂຕຣນິກ ດ້ວຍການສົ່ງສັນຍານສຽງ ພາບ ຫາກັນທາງສາຍ ຫລືທາງອາກາດນັ້ນ ເປັນຂອງບຸກຄົນ ຮວມທັງປະຊາຊົນ ແລະພະນັກງານ ເປັນສ່ວນ ໃຫຍ່.

ສື່ອິເລັກໂຕຣນິກ ຢູ່ປະເທລາວ ທີ່ວ່ານີ້ ຂຍາຍຕົວຢ່າງໄວວາ. ໃນປີ 2011 ມີຄົນໃຊ້ Facebook 60,000 ຄົນ, ປີ 2012 ເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 190,000 ຄົນແລະປີ 2013 ນີ້ມີຄົນໃຊ້ເກືອບເຖິງ 400,000 ຄົນ.ຖ້ານັບ ຮວມທັງເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດອື່ນໆກໍຢູ່ຣະຫວ່າງ 500,000 ຫາ 600,000 ຄົນ ຊຶ່ງໃນນັ້ນ ທາງການລາວ ກ່າວຫາວ່າ ຜູ້ໃຊ້ສື່ສັງຄົມ ຈໍານວນນຶ່ງວ່າ ລົງຮູບພາບ ແລະຂໍ້ຄວາມທີ່ບິດເບືອນ ຄວາມເປັນຈິງ ຂະນະທີ່ ສື່ມວນຊົນຂອງທາງການລາວທີ່ມີຫລາຍພໍສົມຄວນ ເປັນຕົ້ນ:ໜັງສືພິມ ວິທຍຸແລະໂທຣະທັສ ນັ້ນບໍ່ໄດ້ອອກຂ່າວພໍເທົ່າໃດກ່ຽວກັບ ເຫດການຫລືບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນສັງຄົມ ຮວມທັງເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນ ກັບປະຊາຊົນ ທີ່ສູນເສັຍທີ່ດິນຂອງຕົນ ຍ້ອນຣັຖບາລໃຫ້ນັກລົງທຶນ ທັງພາຍໃນແລະຕ່າງ ປະເທສສໍາປະທານ ໃນໂຄງການຕ່າງໆ ຮວມທັງໂຄງການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າ ໂຄງການ ປູກຢາງພາລາ ຕລອດເຖິງ ການກົດດັນ ຜູ້ ທີ່ນັບຖືສາສນາຄຣິສຕຽນ ຢູ່ແຫ່ງຕ່າງໆຂອງລາວ ແລະເມື່ອມໍ່ໆຜ່ານມານີ້ກໍແມ່ນບັນຫາການຈະຢຸດປະຕິບັດເງິນອຸດໜູນຄ່າ ຄອງຊີບໃຫ້ພະນັກງານ-ຣັຖກອນ 760,000 ກີບຕໍ່ຄົນ ຕໍ່ເດືອນໃນສົກປີໜ້າ ແລະເຫດການກ່ຽວກັບຍົນໂດຍສານ ຂອງສາຍການບິນລາວ ເກີດອຸບັດຕິເຫດຕົກລົງແມ່ນໍ້າຂອງ ຢູ່ເຂດເມືອງໂພນ ທອງທີ່ຢູ່ໃກ້ກັບ ເມືອງປາກເຊ ແຂວງຈໍາປາສັກ ເມື່ອຕອນບ່າຍຂອງວັນທີ 16 ຕຸລາ 2013 ນີ້ ຊຶ່ງທາງການ ລາວ ຕີຣາຄາວ່າ ຈະມີຜົລກະທົບໄປໃນທາງທີ່ບໍ່ດີ ຕໍ່ການນໍາຂອງພັກແລະຣັຖ.ຂະນະທີ່ກົດໝາຍກໍານົດເອົາໄວ້້ວ່າ ສື່ມວນຊົນຕ້ອງເຄື່ອນໄຫວຊອກຮູ້, ເກັບກໍາຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ຢ່າງກວ້າງ ຂວາງ, ຄົບຖ້ວນ, ຊັດ ເຈນ, ວ່ອງໄວ ແລະທັນການ.

ເມື່ອທາງການລາວປະຕິບັດບໍ່ໄດ້ຄືແນວນັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຜູ້ຄົນ ທີ່ສົນໃຈ ໃນບັນຫາດັ່ງກ່າວ ຮວມທັງນໍາຊາຕາກັມ ຂອງຜູ້ໂດຍສານ ທັງຄົນ ລາວແລະຄົນຕ່າງປະເທສ ແລະພະນັກງານສາຍການບິນລາວທັງໝົດ 49 ຄົນນັ້ນຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຊອກຮູ້ຂ່າວ ທັງຮູບພາບ ຢ່າງທັນການ ຈາກສື່ສັງຄົມຕ່າງໆເປັນຕົ້ນ Facebook ຊຶ່ງຢູ່ ສປປລາວ ນິຍົມໃຊ້ກັນຫລາຍ ພໍສົມຄວນ.

ແນ່ນອນ ປະຕິເສດບໍ່ໄດ້ ທີ່ການລົງຂ່າວ ແລະຮູບພາບຈໍານວນນຶ່ງ ທີ່ວ່າຂໍ້ມູນບໍ່ຖືກຕ້ອງ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮັບຂ່າວ ແລະ ຮູບພາບນັ້ນສັບສົນ. ແຕ່ກໍມີ ການວິພາກວິຈານກັນວ່າ ເປັນປາກົດການປົກກະຕິຂອງພວກອອກຂ່າວ ສມັກຫລິ້ນ ແມ່ນແຕ່ອົງການຂ່າວ ທີ່ມີຊື່ສຽງຣະດັບສາກົນ ບາງຄັ້ງບາງຄາວ ກໍຍັງສເນີ ຂ່າວຄາດເຄືຶ້ອນ. ແຕ່ ຕາມ ຈັນຍາບັນຂອງນັກຂ່າວແລ້ວແມ່ນວ່າ ເມື່ອອອກ ຂ່າວທີ່ບໍ່ຖືກກັບຄວາມຈິງ ກໍຕ້ອງໄດ້ແກ້ຂ່າວນັ້ນ. ບໍ່ ແມ່ນວ່າຈະເຮັດແບບ ຢູ່ປະເທສ ທີ່ມີການປົກຄອງແບບຜເດັດການພັກດຽວ ເຄົ້າດຽວ ທີ່ຍາມໃດກໍໃຊ້ສື່ມວນ ຊົນ ຂອງຕົນ ປົກປ້ອງແນວທາງນະໂຍບາຍ, ແຜນນະໂຍບາຍ, ນະໂຍບາຍຂອງພັກ ແລະແຜນພັທນາ ເສຖ ກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ 5 ປີ ທີ່ຜູ້ນໍາພັກວາງອອກ ໃນແຕ່ລະຣະຍະ ຊຶ່ງຢູ່ ສປປລາວ ກໍຍັງມີແຕ່ອີງໃສ່ການຂຸດ ຄົ້ນ ແລະສົ່ງອອກຊັພຍາກອນທັມຊາດ ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ໃນການພັທນາ ເສຖກິດຂອງປະເທດ. ອັນນີ້ຮັບຮູ້ຢູ່ ໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງລ່າສຸດ-ຄັ້ງທີ 9 ຂອງພັກ.

ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຣະດັບສູງຂອງລາວທ່ານນຶ່ງ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສື່ ມວນຊົນວ່າ ຂະນະນີ້ ຣັຖບາລກໍາລັງ ຮ່າງກົດຣະບຽບຄວບຄຸມ ການໃຊ້ເຄືອຂ່າຍ ອິນເຕິເນັດ ຫລື ສື່ສັງຄົມໃນລາວ ຊຶ່ງທາງການລາວຖືວ່າ ສິ່ງດັ່ງກ່າວເປັນການ ຄວບຄຸມການໃຊ້ອິນເຕິເນັດ ແບບສ້າງ ສັນ ບໍ່ແມ່ນເພື່ອກົດດັນເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ ທີ່ບໍ່ຕ້ອງ ການ. ແຕ່ເປັນການຄວບຄຸມການໃຊ້ຮູບພາບ ແລະຂໍ້ຄວາມທີ່ບໍ່ສ້າງສັນໃນສື່ສັງຄົມ ຫລາຍກວ່າ ເພາະທາງ ການລາວຍັງຄິດວ່າ ເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ ຍັງເປັນປໂຍຊນ໌ ຕໍ່ສັງຄົມຢູ່.

ຕໍ່ບັນຫານີ້ຊາວລາວມີຄວາມເຫັນແຕກຕ່າງກັນ. ບາງຄົນກໍວ່າຖ້າອອກກົດຣະບຽບ ເຄັ່ງຄັດໂພດ ກໍຈະເປັນການຕັດສິດເສຣີພາບຂອງ ປະ ຊາຊົນ. ແຕ່ຕາມຄໍາເຫັນຂອງຊາວຈໍາປາສັກທ່ານນຶ່ງແລ້ວແມ່ນວ່າ ຖ້າມີການຄວບຄຸມໃຫ້ອອກຂ່າວຕາມຄວາມເປັນຈິງແລ້ວແມ່ນດີ ບໍ່ດັ່ງ ນັ້ນຈະສັບສົນ:

“ກະດີແຫລວ ມັນຈັ່ງຊິມີວ່າ ໂຕໃດພໍອອກ ໂຕໃດບໍ່ພໍອອກ ອັນນີ້ອອກມັນກະຢັງກະຢາຍ ອີ່ສັງກະອອກໄປ ມະລໍາຈໍາຈະໄປ ຜູ້ຟັງຜູ້ເບິ່ງ ສັບສົນ ຕ້ອງມີຂໍ້ມູນຄັກແນ່ຈັ່ງອອກ ຄືນີ້ແຫລວ ຍົນຕົກຈັ່ງຊີ້ຕິ ຢູ່ ອະເມຣິກາ ວ່າ ເຫັນແລ້ວ ບັດຢູ່ຈໍາປາສັກ ຢູ່ດອນພະລິງກັບດອນເຂາະ ນີ້ ຍັງບໍ່ທັນເຫັນນີ້ ເຮັດຈັ່ງໃດເຂົາຊິເຫັນກ່ອນ ຂັ້ນ ເຂົາເຮັດໄດ້ກໍດີແຫລວ ຂັ້ນເຂົາຄວບຄຸມໄດ້”.

ສໍາລັບໂທດຕໍ່ຜູ້ທີ່ລົງຂໍ້ຄວາມ ຫລື ຮູບພາບ ໃນເຄື່ອຂ່າຍອິນເຕິເນັດ ຊຶ່ງທາງການເຫັນວ່າ ບໍ່ເໝາະສົມນັ້ນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວວ່າ ໃນຂັ້ນຕົ້ນ ຈະຖືກຕັກເຕືອນ. ແຕ່ຂັ້ນຕໍ່ໄປ ຖ້າເປັນເຣື່ຶອງສໍາຄັນ ແລະຫລໍ່ແຫລມຕໍ່ຄວາມປອດພັຍຂອງຊາດ ບຸກຄົນໆນັ້ນ ຈະຖືກດໍາເນີນຄະດີ ແລະ ລົງໂທດ ຂະນະທີ່ມາດຕຣາ 45 ຂອງຣັທັມນູນ ສປປລາວ ຮັບປະກັນສິດທິທາງກົດໝາຍ ສໍາລັບພົລເມືອງລາວທຸກຄົນວ່າ ພົລເມືອງລາວ ມີສິດເສຣີພາບ ໃນການຄົ້ນຄວ້າ ແລະນໍາໃຊ້ຄວາມກ້າວໜ້າ ທາງດ້ານວິທຍາສາດ ເຕັກນິກແລະເຕັກໂນໂລຢີທີ່ບໍ່ຂັດກັບຣະບຽບກົດໝາຍ ຊຶ່ງມາດຕຣາ 14 ຂອງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍສື່ມວນຊົນ ກໍກໍານົດເອົາໄວ້ເຖິງວ່າ ພົລເມືອງລາວ ມີສິດເສຣີພາບດ້ານສື່ມວນຊົນ ດ້ວຍການປະ ກອບ ຄໍາຄິດຄໍາເຫັນ, ສະແດງທັສນະຂອງຕົນອອກມາ ແລະ ມາດຕຣາ 17 ກໍຮັບປະກັນໄວ້ວ່າ ພົລເມືອງລາວ ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດສິດ ເສຣີພາບຂອງຕົນ ຜ່ານສື່ມວນຊົນ ດ້ວຍການລົງພິມ ຫລື ກະຈາຍຂ່າວ, ບົດ, ຄໍາເຫັນ, ກະຈາຍພາບ ໂດຍສື່ມວນຊົນຂອງຕົນເອງ.

ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງມີການວິພາກວິຈານກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ຢູ່ໃນສັງຄົມລາວວ່າ ເຖິງແມ່ນທາງການລາວ ຈະວາງກົດ ຣະບຽບຄວບຄຸມການໃຊ້ ເຄືອຂ່າຍ ອິນເຕິເນັດ ຫລື ສື່ສັງຄົມໃນລາວ ກໍຂໍໃຫ້ປະຕິບັດຕາມເນື້ອໃນ ແລະ ຈິດໃຈ ຂອງຣັຖທັມນູນ ແລະກົດໝາຍດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວມາ ທີ່ກໍາລັງປະຕິບັດກັນຢູ່ໃນປັດຈຸບັນນີ້, ບໍ່ແມ່ນວ່າ ຈະບັງ ຄັບ ໃຫ້ປະຊາຊົນລາວ ໃຊ້ສື່ອິເລັກໂຕຣນິກຂອງຕົນ ເປັນພາຫະນາໂຄສະນາ, ເປັນເວທີຖແລງຂ່າວ ທີ່ລົງ ຂ່າວ ແລະເຜີຍແພ່ຮູບພາບ ທີ່ ມີແຕ່ເນື້ອໃນ ແລະຮູບການສຶກສາອົບຮົມ, ໂຄສະນາ, ເຜີຍແພ່ແນວທາງ ນະໂຍບາຍຂອງພັກ, ປຸລະດົມ, ຈັດຕັ້ງ, ຊີ້ນໍາມະຫາຊົນ ປະຕິບັດແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພັກ ແລະປົກປ້ອງ ຜົລປະໂຍຊນ໌ຂອງພັກ ດັ່ງທີ່ທາງການລາວ ໄດ້ກໍານົດໄວ້ຢູ່ໃນຫລາຍມາດຕຣາ ຮວມທັງມາດຕຣາ 11, 12 ແລະ 13 ຂອງກົດ ໝາຍນັ້ນ.