ຄຳອະທິບາຍທີ່ບໍ່ຖືກຈຸດ ຂອງ ທາງການ ລາວ

ກອງປະຊຸມ ທົບທວນ ເບິ່ງ ການ ນັບຖື ສິດທິ ມະນຸດ ຢູ່ລາວ ໃນຣະຍະ 4 ປີ ທີ່ ຜ່ານມາ ທີ່ ນະຄອນ ເຈນີວາ ປະເທດ ສວິຊແລັນ ເມື່ອ ວັນທີ່ 20 ມົກກະຣາ ນີ້. ທ່ານ ພົງສວັດ ບຸບຜາ ຣັຖມົນຕຣີ ປະຈຳ ສຳນັກງານ ປະທານ ປະເທດ ແລະ ປະທານ ຄນະ ກັມການ ແຫ່ງຊາດ ລາວ ເພື່ອ ສົ່ງເສີມ ສິດທິ ມະນຸດ ໄດ້ກ່າວ ຄຳປາໃສ ທີ່ ມີເນື້ອໃນ ໃຈຄວາມ ພໍສລຸບ ໄດ້ວ່າ ສປປລາວ ປົກປ້ອງ ແລະ ສົ່ງເສີມ ການນັບຖື ສິດທິ ມະນຸດ ຕລອດມາ. ຊາວລາວ ມີນິສັຍ ຮັກແພງ ສະມາຄີ ແລະ ເອື້ອເຟື້ອ ເພື່ອແພ່ ກັນດີ ຊຶ່ງ ເປັນຫລັກການ ພື້ນຖານ ຂອງ ສິດທິ ມະນຸດ. ຜ່ານມາ ຍ້ອນຂາດ ງົບປະມານ ແລະ ຊັພຍາກອນ ມະນຸດ ສປປລາວ ຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ ສົ່ງເສີມ ການນັບຖື ສິດທິ ມະນຸດ ໃຫ້ໄດ້ດີ ເທົ່າທີ່ຄວນ.

ເຖິງຢ່າງໃດ ກໍດີ ຜ່ານມາ ຣັຖບານ ສປປລາວ ກໍໄດ້ ພຍາຍາມ ສົ່ງເສີມ ສິດທິ ມະນຸດ ຢ່າງເຕັມທີ ເຊັ່ນໄດ້ ຈັດຕັ້ງ ຄນະ ກັມມະການ ເພື່ອ ສົ່ງເສີມ ສິດທິ ມະນຸດ ຂື້ນ, ໄດ້ແປ ສົນທິ ສັນຍາ ວ່າດ້ວຍ ສິດທິ ມະນຸດ ເປັນ ພາສາລາວ ໄດ້ຈັດ ກອງປະຊຸມ ສັມມະນາ ເຜີຍແພ່ ສັນຍາ ນັ້ນໃຫ້ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະ ປະຊາຊົນ ລາວ ຊາບ, ໄດ້ ປັບປຸງ ການປົກຄອງ ໃຫ້ ດີຂື້ນ ຄືໄດ້ ອອກກົດໝາຍ ຕ້ານການ ສໍ້ຣາສ ບັງຫລວງ ກຳລັງ ປັບປຸງ ຣະບົບ ການດຳເນີນ ຄະດີ ໃຫ້ ຍຸຕິທັມແລະ ເປັນ ເອກກະຣາດ, ກຳລັງ ປ່ຽນແປງ ສະພາບ ກັກຂັງ ຢູ່ໃນຄຸກ ໃຫ້ ດີຂື້ນ, ໄດ້ອອກ ກົດໝາຍ ສົ່ງເສີມ ສິດທິ ຂອງ ຜູ້ຍິງ ແລະ ເດັກນ້ອຍ; ຈົນເຖິງ ປັດຈຸບັນ ສປປລາວ ໄດ້ເປັນ ພາຄີ ສົນທິ ສັນຍາ ກ່ຽວກັບ ສິດທິ ມະນຸດ ເຖິງ 7 ສະບັບ ແລະ ຍັງຈະ ພຍາຍາມ ເຊັນຮັບຮູ້ ອີກຫລາຍ ສະບັບ ເປັນຕົ້ນ ສົນທິ ສັນຍາ ຫ້າມບັງຄັບ ຫລັກພາຕົວ. ສ່ວນ ສິດ ເສຣີພາບໃນການ ປາກເວົ້າ ອອກຂ່າວ ໂຮມ ຊຸມນຸມ ນັ້ນ ໄດ້ຖືກ ກຳນົດໄວ້ ໃນ ຣັຖທັມມະນູນ ຢ່າງຄັກແນ່ ແລ້ວ.

ໃນຂນະນີ້ ສປປ ລາວ ກຳລັງ ຍື່ນ ຄຳຮ້ອງ ຂໍເປັນ ສະມາຊິກ ຂອງ ສະພາ ສິດທິ ມະນຸດ ສະຫະ ປະຊາຊາດ ແລະ ກໍຫວັງ ໃຫ້ ປະເທດ ອື່ນໆ ຄົງຈະ ສນັບ ສນູນ. ໃນ ຕອນທ້າຍ ກອງປະຊຸມ ທ່ານ ພົງສວັດ ບຸບຜາ ກ່າວສລຸບ ວ່າ:

"ທ່ານ ເວົ້າວ່າ: ສປປລາວ ຈະສືບຕໍ່ ປົກປ້ອງ ແລະ ນັບຖື ສິດທິ ມະນຸດ ສືບຕໍ່ໄປ ແລະ ຫວັງວ່າ ຈະໄດ້ຮັບ ຄວາມ ຮ່ວມມື ຈາກ ປະເທດອື່ນໆ. ໃນຂນະ ດຽວກັນ ປະຊາຄົມ ໂລກ ຄົງຈະ ຮັບຮູ້ ຄວາມ ກ້າວໜ້າ ຂອງລາວ ໃນການ ນັບຖື ສິດທິ ມະນຸດ ແລະ ຄົງຈະ ເຂົ້າໃຈ ບັນຫາ ທ້າທາຍ ໃນການ ສົ່ງເສີມ ສິດທິ ດັ່ງກ່າວ.”

ຫລັງຈາກ ກອງປະຊຸມ ສິ້ນສຸດ ລົງ ຊາວລາວ ໂດຍ ສະເພາະ ສະມາຊິກ ອົງການ ເພື່ອ ປະຊາທິ ປະໄຕ ແລະ ສິດທິ ມະນຸດ ຂອງ ຊາວລາວ ທີ່ຢູ່ຕ່າງ ປະເທດ ໄດ້ ສະແດງ ຄວາມ ຜິດຫວັງ ໃນ ຄຳ ອະທິບາຍ ຂອງ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຂັ້ນສູງ ຂອງລາວ ດັ່ງ ດຣ. ບຸນທອນ ຈັນທະລາວົງ ວີເຊີ ປະທານ ອົງການ ພັນທະມິດ ເພື່ອ ປະຊາທິ ປະໄຕ ໃນລາວ ທີ່ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ ຟັງ ເປັນເວລາ ຫລາຍ ຊົ່ວໂມງ ກໍເວົ້າວ່າ:

“ພາກທຳອິດ ເປັນການ ຣາຍງານ ຂອງ ຜູ້ຕາງໜ້າ ສປປລາວ ທີ່ ມາຮ່ວມ ກອງ ປະຊຸມ; ເພິ່ນ ຣາຍງານ ສະພາບ ສິດທິ ມະນຸດ ໃນລາວ ແຕ່ ປະກົດວ່າ ເພິ່ນ ຣາຍງານ ອັນໃດ ກໍດີໝົດ ເຊັ່ນໄດ້ ປັບປຸງ ຊີວິດ ຂອງ ຄົນລາວ ໄດ້ມີຢູ່ ມີກິນ ປັບປຸງ ຫລາຍດ້ານ ໃຫ້ ປະຊາຊົນ ຢູ່ດີ ມີສຸກ. ເຣື່ອງ ສົມບັດ ສົມພອນ ເພິ່ນບໍ່ໄດ້ ກ່າວເຖິງ ເລີຍ ຈົນຫລາຍ ປະເທດ ຢໍ້າ ສໍໍ້ຖາມ ຫລາຍ ເພິ່ນ ກໍຕອບວ່າ ສົງສັຍ ທ່ານ ສົມບັດສົມ ພອນ ມີສ່ວນ ພົວພັນ ກັບການ ກໍ່ການ ຮ້າຍ. ສຳລັບ ພວກ ເຮົາເຫັນວ່າ ເປັນເຣື່ອງ ທີ່ຮ້າຍແຮງ ທີ່ສຸດ ຖິ້ມໂທດ ໃສ່ການ ກໍ່ການຮ້າຍ. ທາງການ ລາວ ບໍ່ໄດ້ ເຮັດ ຫຍັງເລີຍ ເຣື່ອງວ່າ ຈະແກ້ໄຂ ແຕ່ວ່າຈະ ເອົາໃຈໃສ່ ຊອກຫາ ສືບຫາ ແຕ່ເວົ້າ ພຽງແຕ່ ລອຍໆ ແບບ ລັກສນະ ຕອບໄປ ພໍແລ້ວ ຮີດ. ສລຸບແລ້ວ ຕ່າງ ປະເທດ ໄດ້ ສໍ້ຖາມ ຢ່າງໜັກ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ ຮັບ ຄຳຕອບ ຕອບແບບ ລວມໆຊື່ໆ. ເຣື່ອງທີ່ ໜ້າ ອັບອາຍ ກໍຄືວ່າ ຜູ້ຕາງໜ້າ ຝ່າຍຍິງ ເວົ້າວ່າ ອັນໃດ ກໍດີໝົດ ສິດທິ ແມ່ຍິງ ສິດທິ ເດັກນ້ອຍ ການ ສຶກສາ ກໍໄດ້ ຖືກ ປັບປຸງ. ບັນຫາ ຜູ້ຍິງລາວ ໂຕນ ໄປເປັນ ໂສເພນີ ຢູ່ໄທ ເດ໋ ໄດ້ເວົ້າ ເຖິງບໍ່? ຣັຖບານ ຫລາຍ ປະເທດ ໄດ້ ສໍ້ຖາມ ເຣື່ອງນີ້ ແຕ່ ປະກົດວ່າ ທາງການ ສປປລາວ ຕອບໄປ ແບບວ່າ ເພິ່ນມີ ໂຄງການ ຮ້ອຍ ຫ້າສິບ ກວ່າ ໂຄງການ ເພື່ອ ດູແລ ຜູ້ຍິງ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ສລຸບແລ້ວ ເປັນພຽງແຕ່ ຣາຍງານ ດອກ ໄມ້.”

ໃນ ທຳນອງ ດຽວກັນ ທ່ານ ວົງສວັດ ສິນບັນດິດ ສະມາຊິກ ຂະບວນການ ລາວ ເພື່ອ ສິດທິ ມະນຸດ ກໍໃຫ້ ຄຳຄິດ ຄຳເຫັນວ່າ:

“ໃນ 105 ຂໍ້ ເຂົາ ຮັບໄປ 14 ຂໍ້ ກໍ ປະຕິບັດ ບໍ່ໄດ້; ເຂົາເຮັດໄດ້ ກໍບໍ່ຮອດ ບໍ່ເຖິງ; ຕົວຢ່າງ ການ ຫາຍສາບສູນໄປ ຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ທ່ານ ໄດ້ຮັບ ຄຳຕອບ ທີ່ ໜ້າພໍໃຈ ບໍ່? ບໍ່; ເຣື່ອງ ສົມບົດ ສົມພອນ ເພິ່ນ ກໍຕອບ ບໍ່ຖືກ ເພິ່ນ ບໍ່ໄດ້ ໃຫ້ຄວາມ ສະດວກ ໃນການ ກວດກາ ມີແຕ່ຕົວະ ແລະ ຫລອກ. ນານາ ປະເທດ ເຂົາຢາກ ໃຫ້ມີ ສິດ ເສຣີພາບ ໃນການ ປາກເວົ້າ ອອກຂ່າວ ຢູ່ ລາວ ມີສິດໃຊ້ ອິນເຕີເນັດ; ເພິ່ນວ່າ ຈະໃຫ້ຄວາມ ສະດວກ ແຕ່ ຄວາມຈິງ ເພິ່ນ ກຳລັງ ເຮັດ ກົດໝາຍ ເພື່ອ ປາບປາມ ສິດທິ ໃນການ ປາກເວົ້າ. ອີກ ຢ່າງນຶ່ງ ເພິ່ນເອົາ ດິນ ເອົາດອນ ໄປ ເພິ່ນ ອະທິບາຍ ວ່າ ເພິ່ນໄດ້ ໃຫ້ ດິນ ແກ່ ປະຊາຊົນ ລາວ 2 ຮ້ອຍ ຄອບຄົວ ຄົນລາວ ໝົດ ປະເທດ ບໍ່ມີແຕ່ 2 ຮ້ອຍ ຄອບຄົວ ເທົ່ານັ້ນ; ດິນດອນ ເຂົາມີ ມາແຕ່ ປູ່ຍ່າ ໄລ່ເຂົາໜີ ຢ່າງບໍ່ ຍຸຕິທັມ.”

ສະມາຊິກ ພັນທະມິດ ຄົນນຶ່ງ ຈາກ ປະເທດ ຝຣັ່ງ ທີ່ໄດ້ ຕິດຕາມ ກອງ ປະຊຸມ ຄັ້ງ ທີ່ ສຳຄັນ ນີ້ ຢ່າງ ໃກ້ຊິດ ກໍໃຫ້ ຂໍ້ ສັງເກດ ວ່າ ການ ເຄື່ອນໄຫວ ຕໍ່ສູ້ ເພື່ອ ປະຊາ ທິປະໄຕ ແລະ ສິດທິ ມະນຸດ ຂອງ ຊາວລາວ ເທື່ອນີ້ ຖືວ່າ ໄດ້ຮັບ ຜົນ ສຳເຣັດ ດີ. ຕໍ່ຄຳ ຊີ້ແຈງ ຂອງ ທາງການ ລາວ ນັ້ນ ຕົນເຫັນວ່າ ສ່ວນ ຫລາຍ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທາງການ ລາວ ຕອບບັນຫາ ຫລື ຂໍ້ຂ້ອງໃຈ ຂອງ ປະເທດ ອື່ນໆ ບໍ່ຖືກຈຸດ ຖາມ ແນວນຶ່ງ ຕອບ ແນວນຶ່ງ ເຊັ່ນ ຖືກຖາມ ເຣື່ອງ ສິດທິ ມະນຸດ ຊ້ຳພັດ ຕອບ ເຣື່ອງ ການສ້າງສາ ພັທນາ. ອາວະຣີ ວິທຍຸ ເອເຊັຽ ເສຣີ ຣາຍງານ ຈາກ ນະຄອນ ເຈນີວາ, ສວິຊແລັນ.