ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ໄດ້ກ່າວໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 4 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ VIII ທີ່ພວມດໍາເນີນໃນປັດຈຸບັນນີ້ ວ່າ: ລັດຖະບານພວມເລັ່ງກວດຄືນບັນດາໂຄງ ການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງທີ່ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ແລະ ມີລາຄາສູງເກີນຄວາມເປັນຈິງ ເພື່ອແກ້ໄຂໃຫ້ສອດ ຄ່ອງຕາມຫລັກການ ແລະ ລະບຽບກົດໝາຍ, ພາຍຫລັງເຫັນວ່າສະພາບການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງຢູ່ປະເທດເຮົາແມ່ນມີມູນຄ່າສູງ, ຂາດຄຸນນະພາບ ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ລັດເສຍຜົນປະໂຫຍດ ແລະ ສະເໜີໃຫ້ລັດຖະບານແກ້ໄຂຢ່າງຮີບດ່ວນ.
ການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງໃນຜ່ານມາແມ່ນມີມູນຄ່າສູງເກີນຄວາມເປັນຈິງ ແລະ ຄຸນນະພາບພັດຕໍ່າເກີນຄວາມສາມາດທີ່ຈະສຳນຶກ, ຍ້ອນໄລຍະຜ່ານມາການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງຢູ່ປະເທດເຮົາໄດ້ມີການຈັດປະເພດດັ່ງນີ້:
ປະເພດທີ 1: ແມ່ນໂຄງການນອກແຜນ (ເອກະຊົນຂໍລົງທຶນກ່ອນ) ເຊິ່ງບໍ່ມີການສຳຫລວດຕາມມາດຕະຖານຕາມວິຊາການໃດໆ, ໝາຍວ່າ ຜູ້ກໍ່ສ້າງສຳຫລວດເອງ, ອອກແບບເອງ, ກຳນົດລາຄາຫົວໜ່ວຍເອົາເອງ.
ປະເພດທີ 2: ແມ່ນມີຢູ່ໃນແຜນແຕ່ພຽງເປັນແຜນຢາກກໍ່ສ້າງ, ໝາຍວ່າມີຢູ່ໃນແຜນການໄລຍະຕ່າງໆຂອງແຂວງ, ໂດຍອ້າງວ່າຄະນະປະຈຳຕົກລົງ ແລະ ບາງໂຄງການອາດມີຢູ່ໃນກະຊວງ, ມີການສຳຫລວດອອກແບບໄວ້ແລ້ວແຕ່ບໍ່ທັນມີທຶນ, ບໍ່ທັນມີໃນແຜນງົບປະມານ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາກໍ່ສ້າງຂໍລົງທຶນ ກ່ອນແລ້ວໃຫ້ຊຳລະຕາມຫລັງ, ເພາະຜູ້ຮັບເໝົາມີເງິນແລ້ວ, ແຕ່ເມື່ອໄດ້ຮັບອະນຸ ຍາດຕົກລົງແລ້ວຊ້ຳພັດເອົາໃບຕົກລົງໄປຢືມທະນາຄານມາສ້າງບໍ່ມີການປະມູນ, ສວຍໂອກາດຍົກລາຄາສູງຂຶ້ນເພື່ອໄວ້ເພາະລັດຕິດໜີ້, ພ້ອມທັງຫລຸດປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບຕໍ່າລົງ ແລະ ໃນທີ່ສຸດທະນາຄານທີ່ໃຫ້ກູ້ກໍຕົກຢູ່ໃນສະພາບກາຍເປັນໜີ້ເສຍ.
ປະເພດທີ 3: ແມ່ນມີໃນແຜນ, ມີການອອກແບບ, ມີການກຳນົດຫົວໜ່ວຍລາຄາ, ມີງົບປະມານ, ແຕ່ບໍ່ພໍຈິງໄດ້ແບ່ງອອກເປັນຫລາຍປີ, ເມື່ອກໍ່ສ້າງໄປກໍວ່າບໍ່ມີເງິນພໍ, ມີການຂຶ້ນລາຄາຫົວໜ່ວຍ, ເຮັດວຽກເພີ່ມ, ຕັດມາດຕະຖານລົງ, ຖ້າລັດຕິດໜີ້ຊຳລະບໍ່ໄດ້ຕາມແຜນຜູ້ຮັບເໝົາກໍຈະຮຽກຮ້ອງ ຫລື ຂໍສິດພິເສດຕ່າງໆນາໆ. ສຸດທ້າຍມາກໍເປັນການສ້າງໜີ້ໃຫ້ລັດຖະບານຕື່ມອີກ ແລະ ບັນດາບັນຫາເຫລົ່ານີ້, ຈຶ່ງເປັນສາເຫດ ພາໃຫ້ໂຄງການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງຢູ່ປະເທດເຮົາຕົກໃນສະພາບເຊັ່ນນີ້ ແລະ ຍັງໄຄແດ່ແຕ່ໂຄງການຊ່ວຍເຫລືອຂອງຕ່າງປະເທດ ເພາະເຂົ້າເຈົ້າຈະເປັນຜູ້ຄວບຄຸມຕາມມາດຕະຖານຂອງເຂົາ.
ດັ່ງນັ້ນ, ນັບແຕ່ເດືອນເມສາ 2016 ເປັນຕົ້ນມານີ້, ລັດຖະບານໄດ້ຢຸດຕິບັນດາໂຄງການທີ່ນອນໃນປະເພດ 1, 2 ທັງໝົດ ແລະ ກວດກາຄືນບັນດາໂຄງການປະເພດທີ 3. ສ່ວນການຊຳລະໜີ້ກໍໄດ້ກວດຄືນ ແລະ ແຍກແລ້ວ, ເຊິ່ງປະເພດນອກແຜນນອກຫລັກການແມ່ນບໍ່ທັນນອນໃນບັນຊີຊຳລະໜີ້ເທື່ອ. ໃນກໍລະນີໂຄງການໃນແຜນ, ແຕ່ກວດເຫັນຄວາມຜິດປົກກະຕິຕ່າງໆແມ່ນຕ້ອງກວດຄືນ ແລະ ຈະຊຳລະສະສາງໄດ້ກໍຕໍ່ເມື່ອເຫັນວ່າສຳເລັດແທ້, ຖືກຕ້ອງຕາມຫລັກການ, ມູນຄ່າກໍ່ສ້າງມີຄວາມເໝາະສົມ,ຈຶ່ງຈັດເຂົ້າແຜນຊຳລະ ແລະ ໃຊ້ໜີ້ຕາມຂະບວນການທີ່ໂປ່ງໃສ.
ຕົວຢ່າງໃນປີ 2017 ລາຍຮັບຕົວຈິງຈາກການສົ່ງອອກໂຄງການລົງທຶນໃຫຍ່ເຊັ່ນ: ບໍ່ແຮ່ ແລະເຂື່ອນໄຟຟ້າບໍ່ໄດ້ໂອນເຂົ້າປະເທດ ສະແດງອອກໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີໄດ້ມີການສົ່ງອອກບໍ່ແຮ່ທັງໝົດ 674,28 ລ້ານໂດລາ ແຕ່ມີການໂອນເງິນເຂົ້າມາຕົວຈິງ 67,55 ລ້ານໂດລາ, ໃນເວລາດຽວກັນການສົ່ງອອກໄຟຟ້າມີສູງເຖິງ 599,79 ລ້ານໂດລາ ແຕ່ໂອນເງິນເຂົ້າປະເທດເຮົາພຽງ 21,99 ລ້ານໂດລາ ເຊັ່ນດຽວກັບການລົງທຶນຕ່າງປະເທດທີ່ມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງສະເລ່ຍ 406,5 ລ້ານໂດລາຕໍ່ໄຕມາດໃນປີ 2017 ນີ້ ແຕ່ຈຳນວນເງິນດັ່ງກ່າວບໍ່ໄດ້ໂອນເຂົ້າມາປະເທດລາວ ເປັນພຽງການນຳເອົາສິນຄ້າທຶນ ເພື່ອມາລົງມຶນໃນໂຄງການດັ່ງກ່າວ ຍ້ອນປະເທດເຮົາຍັງບໍ່ສາມາດຜະລິດໄດ້.
ສະນັ້ນເພື່ອເຮັດໃຫ້ຄັງສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ ທະນາຄານກາງຈະຕ້ອງໄດ້ລົງເລິກກັບທະນາຄານທຸລະກິດ, ວິສາຫະກິດ ເພື່ອປັບປຸງກົນໄກການຄຸ້ມຄອງກະແສເງິນເຂົ້າ-ອອກໃຫ້ຮັດກຸມກວ່າເກົ່າ ແລະໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບລະບຽບກົດໝາຍທີ່ກຳນົດອອກ.
ຄັງສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ (Foreign exchange reserves ຫຼື Forex reserves), ໃນຄວາມໝາຍແຄບ, ແມ່ນ ເງິນຕາຕ່າງປະເທດທີ່ຝາກຢູ່ ຫຼື ຖືໂດຍ ທະນາຄານກາງ ແລະ ອົງການການເງິນລັດ. ແຕ່ໃນຕົວຈິງ, ຄຳສັບດັ່ງກ່າວແມ່ນຖືກໃຊ້ເພື່ອໝາຍລວມທັງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ຄຳ, SDR ອີກ. ຄັງສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ແມ່ນ ມີໄວ້ເພື່ອຊຳລະຄ່ານຳເຂົ້າ, ໜີ້ຕໍ່ຕ່າງປະເທດ ແລະ ຮັບປະກັນສະຖຽນລະພາບຂອງເງິນຕາຂອງປະເທດ. ສ່ວນຫຼາຍ ບັນດາປະເທດໃນໂລກ ຈະມີຄັງສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດເປັນເງິນໂດລາສະຫະລັດ ແຕ່ກໍ່ຍັງມີກໍລະນີເປັນເງິນເອີໂຣ ແລະ ເງິນເຢັນອີກ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ຈະບໍ່ມີຄວາມເຫັນເອກະພາບກັນ ຂອງນັກວິຊາການວ່າ ລະດັບຄັງສຳຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ຂອງປະເທດໃດໜຶ່ງຄວນຈະແມ່ນເທົ່າໃດ, ແຕ່ໂດຍທົ່ວໄປ ວ່າກັນວ່າ ມັນຈະຕ້ອງຫຼາຍກວ່າມູນຄ່ານຳເຂົ້າສາມເດືອນ ຫຼື ມູນຄ່າໜີ້ໄລຍະສັ້ນສິບຫ້າປີ.
ໂຄງການໃຫ່ຍໆ ທ່ານ ຈຸມມະລີ ກໍຈະໃຫ້ລຸກຫລານໂຕເອງ ເປັນຜຸ້ຮັບເໝົາກໍ່ສ້າງ
ທະຖົນຫົນທາງກໍເລີຍບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ເພາະພວກນີ້ບໍ່ໄດ້ຮຽນຮູ້ປະສົບການມາໃນດ້ານນີ້
ກວດໄປຖືກເກີບໃຫຍ່ ຢູ່ທັນທີ !
