ທ່ານ ບຸນທອງ ຈິດມະນີ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ປະທານຄະນະກວດກາສູນກາງພັກ, ປະທານອົງການ ກວດກາລັດຖະບານ ແລະ ຫົວໜ້າອົງການຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຂັ້ນສູນກາງ ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າຄະນະກຳມະການກົມການເມືອງສູນກາງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ໄດ້ມີມະຕິຕົກລົງ ແລະ ມອບໝາຍໃຫ້ອົງການກວດກາພັກ-ລັດເປັນພາກສ່ວນທີ່ຮັບຜິດຊອບໃນການພິຈາລະນາ ກ່ຽວກັບ ການນຳສະເໜີ ແລະ ເຜີຍແຜ່ກໍລະນີ ຫຼື ສໍ້ລາດບັງຫຼວງຂອງບັນດາພະນັກງານພັກ-ລັດອອກສູ່ການຮັບຮູ້ຂອງປະຊາຊົນ ລາວຢ່າງກວ້າງຂວາງໂດຍຜ່ານເຄືອຂ່າຍສື່ມວນຊົນໃນທົ່ວປະເທດ ແຕ່ວ່າຈະມີການຍົກເວັ້ນບາງກໍລະນີ ຫຼື ຄະດີທີ່ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຊາດ. ທັງທີ່ໂດຍອົງການກວດກາລັດຖະບານ ລາຍງານວ່າ ໄດ້ກວດພົບໂຄງການນອກແຜນການຂອງລັດຖະບານ ໃນສົກປີ 2017 ຈຳນວນ 285 ໂຄງການທີ່ແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ, ອຸດົມໄຊ, ຫຼວງພະບາງ, ຫົວພັນ, ຊຽງຂວາງ, ບໍລິຄຳໄຊ, ສະຫວັນນະເຂດ, ຈຳປາສັກ, ອັດຕະປື ແລະ ວຽງຈັນ ທີ່ມີມູນຄ່າຫຼາຍກວ່າ 4,483 ຕື້ກີບ ທີ່ມີການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດບໍ່ເປັນໄປຕາມລະບຽບກົດໝາຍໃນດ້ານງົບປະມານລາຍຮັບລາຍຈ່າຍ ແລະ ບໍ່ຜ່ານການຮັບຮອງໂດຍສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຶ່ງຍັງບໍ່ລວມເຖິງຜົນເສຍຫາຍທີ່ເກີດຂຶ້ນ.
ຈາກການລັກລອບຂົນສົ່ງໄມ້ໄປຕ່າງປະເທດໃນມູນຄ່າເກີນກວ່າ 2,407 ຕື້ກີບໃນປີ2015-2016 ຊຶ່ງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ຄືແນວນີ້ຍ່ອມຈະຕ້ອງມີການຮ່ວມມືກັນຢ່າງເປັນຂະບວນການທັງພາກສ່ວນທີ່ເປັນພະນັກງານລັດ, ນັກທຸລະກິດເອກະຊົນ ແລະ ນັກທຸລະກິດຊາວຕ່າງຊາດທີ່ລົງທຶນຢູ່ໃນລາວ.
ອົງການກວດກາແຫ່ງລັດກໍໄດ້ລົງໂທດທາງວິໄນຕໍ່ບັນດາພະນັກງານພັກ-ລັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໃນການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຈຳນວນ 165 ຄົນໃນນີ້ກໍມີເຖິງ 38 ຄົນທີ່ຖືກສານປະຊາຊົນ ຕັດສິນລົງໂທດຈຳຄຸກໃນຄວາມຜິດ ກ່ຽວກັບ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງດັ່ງກ່າວ.
ທ່ານ ນາງວຽງທອງສີພັນດອນກ່າວວ່າ: ສຳລັບຜົນການກວດສອບຂາດຕົວການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດ ສົກປີ 2015-2016 ນັ້ນໄດ້ດຳເນີນການກວດສອບບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງລັດຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ຈຳນວນ 58 ຫົວໜ່ວຍ ໃນນັ້ນໄດ້ກວດສອບເຫັນລາຍຮັບເພີ່ມລາຍຮັບສ່ວຍສາອາກອນລາຍຮັບຊັບສິນຂອງລັດ ເງິນກອງທຶນລັດ ແລະ ອື່ນໆ ຈຳນວນ 689,61 ຕື້ກີບ ກວດສອບເຫັນໜີ້ຕ້ອງຮັບສະສົມ ຮອດວັນທີ 30 ກັນຍາ 2016 ຈຳນວນ 985,28 ຕື້ກີບ ທັງກວດສອບເຫັນການເອົາເງິນປັນຜົນ ເງິນອາກອນມູນຄ່າເພີ່ມອາກອນລາຍໄດ້ ແລະ ອາກອນກຳໄລ ຈຳນວນ 3,45 ຕື້ກີບ ໄປຈົດຮັບ-ຈົດຈ່າຍ ແລະ ກວດສອບເຫັນກົມສ່ວຍອາກອນ ບໍ່ໄດ້ປັບໃໝບັນດາວິສາຫະກິດທີ່ແຈ້ງເສຍອາກອນບໍ່ຄົບຖ້ວນ ຈຳນວນ 16,23 ຕື້ກີບ ແລະ ປັບໃໝບໍ່ຖືກຕາມອັດຕາທີ່ກົດໝາຍ ຈຳນວນ 3,93 ຕື້ກີບ.
ນອກນີ້ຍັງກວດເຫັນໜີ້ຕ້ອງຮັບຈາກເງິນຂາຍໄມ້ ຄ່າປັບໃໝຄ່າເຊົ່າ-ສຳປະທານທີ່ດິນ ແລະ ຄ່າຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ຈຳນວນ 427,76 ຕື້ກີບ ກວດເຫັນການຂຸດຄົ້ນໄມ້ເກີນໂກຕາລັດຖະບານອະນຸມັດຂອງ 2 ແຂວງ ຈຳນວນ 28 ພັນກວ່າແມັດກ້ອນ ຂຸດຄົ້ນໄມ້ບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດລັດຖະບານ 4 ແຂວງ ຈຳນວນ 11 ພັນກວ່າແມັດກ້ອນ ແລະ ອື່ນໆ ພ້ອມນັ້ນໄດ້ກວດເຫັນຄັງເງິນແຫ່ງຊາດປະຈຳສູນກາງ ບໍ່ໄດ້ສະສາງຍອດເງິນໃນບັນຊີລາຍຮັບ ລໍຖ້າແບ່ງປັນ ຈຳນວນ 114,14 ຕື້ກີບ ກວດສອບເຫັນຍອດເຫຼືອເງິນໃນບັນຊີເງິນຝາກບໍລິຫານກອງການວິຊາການທີ່ບໍ່ໄດ້ສະສາງ ຈຳນວນ 1.041 ຕື້ກວ່າກີບ ກວດສອບເຫັນເງິນຝາກນອກລະບົບຄັງເງິນ ຈຳນວນ 29 ບັນຊີ ສ່ວນຂະແໜງພາສີກວດສອບເຫັນມີການຍົກເວັ້ນຫຼຸດຜ່ອນພາສີ-ອາກອນ ປະເພດພາຫະນະນ້ຳມັນເຊື້ອໄຟ ຄ່າຊັກພິເສດໄມ້ຂາອອກ ແລະ ສິນຄ້າທົ່ວໄປ ຈຳນວນ 3.570 ຕື້ກວ່າກີບ ແລະ ອື່ນໆ.
ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ຮອງປະທານປະເທສ ກ່າວຕໍ່ກອງປະຊຸມສລຸບວຽກງານປະຈຳປີ 2017 ວ່າ “ການຄຸ້ມຄອງຣັຖ ຄຸ້ມຄອງສັງຄົມເຮົາ ບໍ່ມີຜົລສັກສິທ
ຕາມກົດໝາຍ ແຕ່ໃດມາແລ້ວ, ແບບວ່າບໍ່ເຂັ້ມງວດ, ບໍ່ເດັດຂາດ, ບໍ່ສັກສິທ.
ການສໍ້ຣາສບັງຫຼວງໃນລາວ ຍັງສືບຕໍ່ຮຸນແຮງ ໃນລະຍະ 5 ຫາ 10 ປີຫຼັງມານີ້ ເນື່ອງຈາກຄວາມອ່ອນແອ ໃນການປະຕິບັດ ກົດໝາຍ ບໍ່ເປັນໄປຢ່າງເຂັ້ມງວດ ເຮັດໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ ທຸກຣະດັບ ໃນຂແນງການຕ່າງໆ ບໍ່ຢ້ານກົວຕໍ່ກົດໝາຍ ຈຶ່ງມີການ ສໍ້ຣາສບັງຫຼວງ ຢ່າງ ແຜ່ຫຼາຍ, ດັ່ງທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ, ຮອງປະທານປະເທສ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ກອງປະຊຸມ ສລຸບວຽກງານ ປະຈຳປີ 2017 ຂອງກະຊວງພາຍໃນ ທີ່ເຜີຍແຜ່ ຜ່ານສື່ມວນຊົນທ້ອງຖິ່ນ ຂອງລາວ ເມື່ອກາງເດືອນມົກຣາ ຜ່ານມາ ໃນຕອນນຶ່ງວ່າ:
“ການຄຸ້ມຄອງຣັຖຄຸ້ມຄອງສັງຄົມ ເຮົາບໍ່ມີຜົລສັກສິທຕາມກົດໝາຍ ແຕ່ໃດມາແລ້ວ ແບບວ່າບໍ່ເຂັ້ມງວດ ບໍ່ເດັດຂາດ ບໍ່ສັກສິທ ຈາກອັນນີ້, ກະພາໃຫ້ເກີດຫຍັງ, ພະຍາດອາຍາສິທ, ຣະເມີດສິທເປັນເຈົ້າຂອງປະຊາຊົນ ສວຍໃຊ້ໜ້າທີ່ຕຳແໜ່ງ ສໍ້ຣາສບັງຫຼວງ. ເວົ້າລວມປະກົດການ ຫຍໍ້ທໍ້ ການເສື່ອມຖອຍທາງດ້ານຄຸນທາດ ການເມືອງອື່ນໆເກີດຂຶ້ນ, ດັ່ງທີ່ມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 10 ໄດ້ສລຸບຕີຣາຄາແລ້ວ. ໂດຍ ສະເພາະແມ່ນລະຍະຫຼັງນີ້ 5 ປີ 10 ປີຫຼັງນີ້ ເກີດຂຶ້ນຫຼາຍອັນນີ້."
ໃນຂະນະດຽວກັນ, ຊາວລາວທ່ານນຶ່ງ ໃນແຂວງພາກໃຕ້ຂອງລາວ ກໍໄດ້ໃຫ້ທັສນະວ່າ ບັນຫາການສໍ້ຣາສບັງຫຼວງ ໃນລາວ ຍັງເປັນບັນຫາ ໜັກເພາະເງິນເດືອນ ພະນັກງານຣັຖກອນ ໃນທົ່ວປະເທດແມ່ນໜ້ອຍຫຼາຍ ແລະບໍ່ພໍໃຊ້ຈ່າຍ:
“ມັນເຣື້ອງນີ້ມັນເຣື້ອງໜັກໄດ໋ ເງິນເດືອນບໍ່ພໍກິນເຮົາກໍຮູູ້, ແຕ່ລະຄົນກະດີ້ນຮົນ ສັງຄົມພັດອວດອ້າງກັນມີຣົດມີຣາງຈັ່ງມີຖານະ. ຜູ້ໃດມີຍາວ ສາວໄດ້ສາວເອົາ, ຖືກບ່ອນດີກະລ້ຳຣວຍ ບໍ່ມີໃຜຕຳນິ ບໍ່ມີໃຜກວດກາ ມັນກະເຮັດໄປຕະພຶດຕະພື. ບ່ອນໃດມີ ຊ່ອງຫວ່າງມັນເຂົາກະຈົກ ເຂົ້າໄປບ່ອນຫັ້ນແຫຼະ."
ອີງຕາມການຣາຍງານ ຂອງອົງການກວດການຣັຖບານ ແລະຄນະກວດກາສູນກາງພັກ ທີ່ໄດ້ຣາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມ ສະພາແຫ່ງຊາຕລາວ ສມັຍສາມັນ ເທື່ອທີ 4 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາຕ ຊຸດທີ 8 ເມື່ອເດືອນ ພຶສຈິກາ ປີ 2017 ທີ່ຜ່ານມາວ່າ ກວດພົບການ ສໍ້ຣາສບັງຫຼວງ ໃນໂຄງການພັທນາຕ່າງໆ ທັງໃນແຜນແລະນອກແຜນ ຄິດເປັນມູລຄ່າໂຕເລຂ ສະສົມ ສູງເຖິງ 5 ພັນປາຍຕື້ກີບ ຕລອດລະຍະເວລາ 5 ປີຜ່ານມາ.