ເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນບໍ່ມີ ສິດ ໃນເຂດ ເສຖກິດພິເສດ
ທາງການລາວ ມີຂໍ້ຫຍຸ້ງຍາກ ໃນການເຂົ້າໄປກວດກາ ສັດປ່າ ໃນເຂດເສຖກິດພິເສດ ສາມຫຼ່ຽມຄໍາ ທີ່ເມືອງຕົ້ນເຜິ້ງ ແຂວງບໍ່ແກ້ວ, ດັ່ງ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກົມປ່າໄມ້ ກະຊວງກະສິກັມ ແລະປ່າໄມ້ ທ່ານນຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 21 ກຸມພາ ນີ້ວ່າ:
“ເພາະວ່າ ມັນເປັນເຂດເສຖກິດພິເສດ ຢູ່ຫັ້ນນະ ມັນຕ້ອງລະອຽດອ່ອນໜ້ອຍນຶ່ງ ເຮົາຕ້ອງໄດ້ຂໍອະນຸຍາດ ພາກຣັຖ ຫຼື ເຂດດັ່ງກ່າວ ຕື່ມ ໃນການເຂົ້າໄປ ບໍ່ທັນໃຫ້ ຄໍາຕອບເທື່ອ ເດີ້ ວ່າມັນຫຼືບໍ່ມີນີ້ ເພາະທີ່ຜ່ານມາ ເຮົາເຂົ້າກໍຍາກຢູ່ ກໍຄືວ່າແຫລະ ແລະບາດນີ້ ມັນຍັງເຫັນ ບໍ່ຊັດເຈນ ຫັ້ນນະ ວ່າມັນມີແທ້ຈິງຫຼືບໍ ຫຼືວ່າແນວໃດ ມັນກໍຈັ່ງຊິ້ແຫລະ ມີຜູ້ໃຫ້ຂໍ້ມູນ ມັນມີຫລາຍ ແຕ່ເຮົາບໍ່ພົບພໍ້ ຫັ້ນນະ.“
ທ່ານວ່າ, ເຖິງແມ່ນວ່າລາວ ຈະມີກົດໝາຍ ຄຸ້ມຄອງສັດປ່າ ແຕ່ການບັງຄັບໃຊ້ກົດຫມາຍດັ່ງກ່າວ ຍັງບໍ່ເຂັ້ມງວດ ໂດຍສະເພາະໃນເຂດ ເສຖກິດພິເສດ ສາມຫຼ່ຽມຄໍາ.
ແຕ່ເມື່ອປີ 2015 ຫຼັງຈາກອົງການສືບສວນສິ່ງແວດລ້ອມ ຫຼື EIA ອອກຣາຍງານວ່າ ເຂດເສຖກິດພິເສດ ສາມຫຼ່ຽມຄໍາ ເປັນສູນການຄ້າ ສັດປ່າ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວ ກໍໄດ້ເຂົ້າໄປ ກວດລ້າງ ແລະໄດ້ຖ່າຍທອດ ອອກທາງໂທຣະທັສ ແຫ່ງຊາດລາວເປັນຢ່າງດີ. ຍ້ອນການບັງຄັບ ໃຊ້ກົດໝາຍບໍ່ເຂັ້ມງວດ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖບານບາງຄົນ ສວຍໂອກາດ ສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດກັບນາຍທຶນ ເພື່ອລັກລອບຄ້າຂາຍສັດປ່າ ຜິດກົດຫມາຍ ໂດຍສະເພາະ ໃນເຂດເສຖກິດພິເສດ ສາມຫລ່ຽມຄໍາ, ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ມູລນິທິສັດປ່າໂລກ ຫຼື WWF ປະຈໍາ ສປປ ລາວ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ່ 21 ກຸມພາ ນີ້ວ່າ:
“ເຮົາບໍ່ສາມາດ ເຣື້ອງຂໍ້ກໍາຈັດຂອງການເຮັດ Law Enforcement ຢູ່ໃນບ້ານເຮົາກໍຄືວ່າ ຄັນຢູ່ໃນເຂດ ຕົວຢ່າງ ເປັນເຂດ ເສຖກິດພິເສດ ເນາະ Economic Zone ຫັ້ນແຫລະເນາະ ບາດນີ້ມັນກໍສິເປັນ ຂໍ້ກໍາຈັດໃຫ້ ເຈົ້າໜ້າທີ່ເນາະ ກ້າວກ່າຍໃນພື້ນທີ່ ດັ່ງກ່າວ ມັນກໍເປັນ ຊ່ອງວ່າງນຶ່ງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ ການຂົນສົ່ງ ການລັກລອບ ຂົນສົ່ງຕ່າງໆ ທີ່ຍັງສາມາດເຮັດໄດ້ຢູ່.”
ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ໃນຖານະເປັນອົງການຮັກສາສັດປ່າ WWF ກໍຢາກໃຫ້ມີການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍ ຄຸ້ມຄອງສັດປ່າ ໃນລາວ ຢ່າງເຂັ້ມງວດ ເພື່ອໃຫ້ການຄ້າສັດປ່ານັ້ນ ຫລຸດໜ້ອຍລົງ.
ຖນົນຫົນທາງ ຢູ່ລາວ ສ່ວນຫຼາຍ ບໍ່ດີ ມີປູຢາງແຕ່ເສັ້ນທາງໃຫຍ່ໆ ແຕ່ເສັ້ນທາງນ້ອຍ ຍັງເປັນທາງດິນແດງຢູ່ ຍາມແລ້ງ ມີແຕ່ຂີ້ຝຸ່ນ ແລະ ຍາມຝົນມີແຕ່ຂີ້ຕົມ ຕົວຢ່າງ ຫົນທາງຢູ່ ແຂວງຄໍາມ່ວນ ປັຈຈຸບັນມີຂີ້ຝຸ່ນ ຫຼາຍຈົນເຮັດໃຫ້ຄົນເຈັບປ່ວຍ ຢ່າງນ້ອຍ ອາທິດ ລະ 20 ຄົນ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ແຂວງຄໍາມ່ວນ ທ່ານນຶ່ງ ອະທິບາຍເຖິງສາເຫດ ນັ້ນວ່າ:
“ເສັ້ນທາງປູຢາງ ກໍມີແຕ່ເສັ້ນທາງຫລັກ ທີ່ອອກມາ ຈາກເມືອງທ່າແຂກ ແຂວງຄໍາມ່ວນ ຕໍ່ມາໃສ່ທາງ ເຊບັ້ງໄຟ ໄປສວນສວັນທໍ່ນັນ ເຫລືອຫັ້ນກໍເປັນທາງ ດິນແດງ ທັມມະດາ ຝຸ່ນ ຂິ້ໄຫງ່ ມັນກໍຢູ່ແຖວ ຊົນນະບົດ ເຮົາສ່ວນຫລາຍ ມັນຈະຫລີກລ່ຽງ ປາສຈາກ ບໍ່ໄດ້ເນາະ ແຕ່ສ່ວນຫຼາຍ ກໍມີແຕ່ຄົນເຮົາ ປະຕິບັດຕົນເອົາ ເພື່ອວ່າຢູ່ກັບທັມມະຊາດ ຢູ່ກັບສັງຄົມແນວໃດ ເຮົາສິຢູ່ລອດເປັນຫຼັກ ອາສັຍການພັທນາ ມັນກໍຄືເຮົາເຫັນ ຫັ້ນລະ ປະເທດເຮົາ ມັນກໍຊ້າແດ່ເນາະ.”
ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນເດັກນ້ອຍ ແລະ ຜູ້ສູງອາຍຸ ຈະເປັນຄົນເຈັບ ເຂົ້າມາປິ່ນປົວຢູ່ໂຮງໝໍ ຖ້າທຽບໃສ່ກັບພຍາດອື່ນໆ ສ່ວນຫຼາຍຈະກ່ຽວກັບ ພຍາດ ລະບົບທາງເດີນອາຫານ ຕໍ່ມາ ຄືລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈ ຍົກຕົວຢ່າງ ໄຂ້ຫວັດ, ຫລອດລົມອັກເສບ ແລະ ປອດອັກເສບ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂແນງໂຍທາ ແຂວງຄໍາມ່ວນ ກ່າວວ່າ ປັຈຈຸບັນທາງການກໍພຍາຍາມ ສ້ອມແປງ ຖນົນຫົນທາງ ເປັນປະຈໍາ ຢູ່:
“ທາງນ້ອຍ ທາງຊອຍ ທາງເຂົ້າບ້ານເຂົາເຈົ້າ ນັ້ນມັນກໍເປັນທາງ ດິນແດງ ຊົນບົດນັ້ນ ໄທເຮົາ ກໍໄດ້ລົງໄປ ເບິ່ງກວດກາ ສ້ອມແປງຢູ່ ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ ຫັ້ນນະ ປະຊາຊົນ ມັນກໍມີທາງແຫລະ ທາງແຄມຂອງເຂົາ ເອີ້ນທາງເລກ 11 ເນາະ ທາງຫລວງແຫ່ງຊາດ ນັ້ນນະ ມັນກໍຕອນ ມີຂິ້ຝຸ່ນ ກໍມີຢູ່ເນາະ ແຖວເມືອງຫີນບູນແຖວອິຫຍັງຫັ້ນ ເຂົາກໍສ້າງ ບໍ່ທັນແລ້ວ.”
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ອາການເຈັບປ່ວຍ ຂອງຣະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈ ບໍ່ໝາຍຄວາມວ່າຍ້ອນສະພາບອາກາດ ໂດຍກົງເທົ່ານັ້ນ ເພາະຍັງ ສາມາດ ເກີດຈາກເຊື້ອພຍາດ ແລະ ເຊື້ອ bacteria ອື່ນໆນໍາ.
