ສື່ອອນລາຍ ເປັນຊ່ອງທາງດຽວ ທີ່ປະຊາຊົນລາວ ຈະສາມາດສະແດງຄວາມຄຶດຄວາມເຫັນໄດ້ ໂດຍສະເພາະ ໃນເຣື່ອງທີ່ຂະເຈົ້າເຫັນວ່າ ຂະເຈົ້າໄດ້ຮັບຜົລກະທົບ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມເປັນທັມ -ຕາມຄໍາເວົ້າຂອງ ນັກວິຊາການດ້ານວັທນະທັມ ແລະສັງຄົມລາວ ມະຫາວິທຍາລັຍ ສຸພານຸວົງ ແຂວງຫລວງພຣະບາງ ທ່ານນຶ່ງຕໍ່ RFA ໃນມື້ວັນທີ 6 ມິຖຸນາ ນີ້.
ທ່ານກ່າວວ່າ "ຂະເຈົ້າກໍອາສັຍຊ່ອງທາງ ດຽວນີ້ເພື່ອຂະເຈົ້າຈະໄປຕາມ ຕົກລົງກັນຫັ້ນແຫລະ ຂະເຈົ້າບໍ່ ໄດ້ຮັບຄວາມເປັນທັມ ຂະເຈົ້າ ແນ່ນອນແລ້ວອັນນີ້ນະ ຄັນຂະເຈົ້າບໍ່ໂພດ ກໍບໍ່ຮູ້ເດ໊ ແມ່ນບໍ່ ດູເພິ່ນກໍບໍ່ຮູ້."
ທ່ານເວົ້າວ່າເຣື່ອງທີ່ປະຊາຊົນ ອອກມາໂພສ ສະແດງຄວາມຄຶດເຫັນນັ້ນ ຫາກຣັຖເຫັນວ່າບໍ່ດີບໍ່ງາມ ກໍຄວນຈະລົງໄປກວດສອບຂໍ້ເທັດຈິງ ບໍ່ແມ່ນປ່ອຍໃຫ້ມິດງຽບ ບໍ່ມີການກວດກາ.
ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດ ກໍເປັນເຣື່ອງທີ່ດີ ທີ່ທາງການລາວອອກມາເຕືອນ ຜູ້ໃຊ້ສື່ອອນລາຍ ຊຶ່ງມີທັງຄົນດີແລະຄົນບໍ່ດີນັ້ນ ກໍຕ້ອງພິຈາຣະນາໄປ ຕາມບຸກຄົນ ແລະໃຫ້ເບິ່ງເປົ້າໝາຍ ຂອງຜູ້ອອກມາໂພສ ຫລືແຊສຂ່າວວ່າມີຜົລກະທົບ ຮ້າຍແຮງໜັກເກີນໄປຫລືບໍ່.
ຊາວແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ທ່ານນຶ່ງເວົ້າຕໍ່ RFA ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ຖ້າບໍ່ຢາກໃຫ້ປະຊາຊົນອອກມາໂພສ ສະແດງຄວາມຄິດຕວາມເຫັນ ໃນທາງທີ່ຣັຖບານຖືວ່າບໍ່ດີບໍ່ງາມ ກໍໃຫ້ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ເປີດໂອກາດໃຫ້ສື່ມວນຊົນລາວ ອອກໄປສັມພາດ ປະຊາຊົນ ໂດຍກົງ ກ່ຽວກັບບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນ:
"ຖ້າແບບວ່ານາຍົກເຮົາເນາະ ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີລາວເຮົານີ້ ໃຫ້ລົງພື້ນທີ່ຫາຂ່າວ ໃຫ້ເຂົາລົງແບບວ່າໄປດູດີ ໄປຖາມຍ້ອນສາເຫດຫຍັງ ຄືໄປສັມພາດເລີຍ ໃຫ້ລົງຕົວຈິງເລີຍ."
ຕົວຢ່າງປະຊາຊົນເມືອງນາຊາຍທອງ ທີ່ສະແດງຄວາມຄຶດຄວາມເຫັນ ຜ່ານສື່ອອນລາຍ ກໍຣະນີທີ່ປະຊາຊົນ ບໍ່ພໍໃຈນໍາການຊົດເຊີຍ ເປັນເງິນ ທີ່ຕ້ອງສູນເສັຽທີ່ດິນ ໃຫ້ກັບໂຄງການກໍ່ສ້າງທາງດ່ວນ ນະຄອນຫລວງ ວຽງຈັນ-ວັງວຽງ ຊຶ່ງຣັຖບານສເນີໃຫ້ 50 ພັນກີບ ຕໍ່ຕາຕະລາງແມັຕນັ້ນ.
ປັດຈຸບັນ ການນໍາໃຊ້ສື່ອອນລາຍໃນລາວ ເພີ່ມຂຶ້ນ 6 ແສນ ບັນຊີໃນຣະຍະ 1 ປີ ຜ່ານມາ ສະຖິຕິຮອດປີ 2018 ການນໍາໃຊ້ສື່ອອນລາຍ ໃນລາວມີທັງໝົດ 2 ລ້ານ 4 ແສນບັນຊີ ຄືກວມເອົາ 35 ສ່ວນຮ້ອຍ ຂອງພົລເມືອງ ທົ່ວປະເທດລາວ ແລະມີແນວໂນ້ມເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ.
ຢູ່ກອງປະຊຸມຣັຖບານລາວ ປະຈໍາເດືອນ ຕຸລາປີ 2018 ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ຂແນງການກ່ຽວຂ້ອງ ເອົາໃຈໃສ່ເຣື່ອງ ການໃຊ້ສື່ອອນລາຍ ໃນປະເທດ ແລະໃຊ້ສື່ອອນລາຍ ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດ ສູງສຸດຕໍ່ການພັທນາ ເສຖກິດ-ສັງຄົມ ຂອງຊາດພ້ອມທັງສືບຕໍ່ ບັງຄັບ ໃຊ້ຣະບຽບກົດໝາຍ ຕໍ່ຜູ້ກະທໍາຜິດ ຢ່່າງເຂັ້ມງວດ.
ທ່ານສົມເພັດ ອິນທະທິລາດ ສະມາຊິກສະພາ ແຫ່ງຊາດ ຈາກແຂວງ ສະຫວັນນະເຂດ ຖາມ ນາຍຍົກຣັຖມົນຕຣີ ໃນກອງປະຊຸມສະພາ ເມືອວັນທີ 7 ມິຖູນາ ວ່າ: ເປັນຫຍັງ ພະນັກງານຣັຖກອນ ຈຶ່ງຍັງລໍ້າລວຍ ຜິດປົກກະຕິ ປູກເຮືອນຫລັງໃຫຍ່, ຈັດງານລ້ຽງ ງານດອງ ຢ່າງໃຫຍ່ໂຕ ຫລາຍແທ້:
“ຂ້າພະເຈົ້າຢາກຖາມບັນຫາດຽວ ກ່ຽວກັບສັງຄົມທີ່ຈົ່ມວ່າ ຕໍ່ພະນັກງານຣັຖຂອງໄທເຮົາ ເປັນຕົ້ນ; ນຶ່ງລະແມ່ນ ນຶ່ງແຂ່ງຂັນກັນປູກເຮືອນ ບໍ່ແມ່ນເຮືອນ ຄະຣຶຫາດຫລາຍຫລັງນີ້ນະ ອັນນີ້ບັນຫານຶ່ງ ອັນສອງມາ ຈັດງານລ້ຽງງານດອງ ມະຫິມາ ຕໍ່ບັນຫານີ້ ທ່ານ ນາຍົກ ມີຄວາມຄິດສິແກ້ແນວໃດ.”
ຕໍ່ຄໍາຖາມດັ່ງກ່າວ ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ນາຍຍົກຣັຖມົນຕຣີ ໄດ້ຕອບຄໍາຖາມນີ້ວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຄວນກວດກາ ເຂົາໄດ້ເງິນມາແຕ່ໃສ:
“ກໍເບິ່ງດຸວ່າເຂົາໄດ້ມາຈາກອິຫຍັງ ການສ້າງເຮືອນຊານບໍ ຫຼືວ່າການຈັດງານຈັດຫຍັງ ໄດ້ມາຈາກຫຍັງ ພວກເຮົາສິອອກຣະບຽບວ່າ ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ເຮັດເຮືອນໃຫຍ່ ວ່າຊັ້ນ ມັນກໍບໍ່ໄດ້ ແຕ່ວ່າ ມັນໄດ້ມາຈາກຫຍັງ ອັນນີ້ມັນມີກົນໄກ ຕິດຕາມກວດກາໄດ້ ພວກສະຫາຍ.”
ທ່ານທອງລຸນ ເວົ້າວ່າ ເມື່ອປີ 2018 ຜ່ານມາ ອົງການກວດກາ ຣັຖບານ ກວດພົບຜູ້ມີພຶດຕິກັມ ສໍ້ຣາດບັງຫລວງ 1,200 ປາຍຄົນ ໃນນັ້ນ ເປັນພະນັກງານຣັຖ ເຖິງ 970 ຄົນ, ຜູ້ປະກອບການ 300 ປາຍຄົນ ປັຈຈຸບັນ ກໍາລັງຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນ ສືບສວນ ສອບສວນ ຕາມກົດໝາຍ ຊຶ່ງມີມູນຄ່າ ເສັຍຫາຍສູງເຖິງ 999 ຕຶ້ກີບ.
ໃນຂນະທີ່ ຊາວນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທ່ານນຶ່ງກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 10 ມິຖູນາ ນີ້ວ່າ ຢາກໃຫ້ ຣັຖບານລາວ ເອົາຈິງເອົາຈັງ ຕໍ່ການລົງໂທດ ແລະ ລົງວິນັຍ ພະນັກງານຣັຖກອນ ທີ່ກະທໍາຜິດ ສໍ້ຣາດບັງຫຼວງ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ ພະນັກງານຊັ້ນນ້ອຍ ເອົາເປັນແບບຢ່າງ, ຫາກປະຕິບັດໄດ້ ຢ່າງເປັນຮູປທັມ ກໍຈະເປັນສິ່ງດີ ຕໍ່ປະເທດຊາດ ແລະ ປະຊາຊົນລາວທຸກຄົນ:
”ເວົ້າເຣື້ອງເພິ່ນປະກາດເອີ ວ່າກວດກາໄດ້ເທົ່ານັ້ນ ເທົ່ານີ້ນັ້ນຄັນເວົ້າແລ້ວ ຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດເວົ້າຊັ້ນໄດ້ ປະຊາຊົນ; ສອງມາ ຢາກໃຫ້ ຂັ້ນເທິງເປັນແບບຢ່າງກ່ອນເຂົາວ່າ, ອັນນີ້ໄປເຮັດໄປຂ້າຜູ້ເລັກຜູ້ນ້ອຍຊື່ໆ ຜູ້ໃຫຍ່ຫັ້ນຕິ ຊັ້ນໃດ໋ ເຣື້ອງມັນຫັ້ນ.”
ເມື່ອວັນທີ 4 ມິຖູນາ ນີ້ ແຂວງຄໍາມ່ວນ ໄດ້ສລຸບຜົນການກວດກາ ໂຄງການຕ່າງໆ ທົ່ວແຂວງ ຊຶ່ງໃນນັ້ນກວດພົບ ໂຄງການລົງທຶນ ຢູ່ ຜແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາແຂວງ 3 ໂຄງການ ທີ່ ບໍ່ປະຕິບັດຕາມສັນຍາ ມູນຄ່າເສັຽຫາຍ ທັງໝົດ 400 ລ້ານ ປາຍກີບ ໃນຂນະທີ່ ແຂວງຄໍາມ່ວນ ບໍ່ໄດ້ ເປິດເຜີຍຣາຍລະອຽດ ບົດລົງໂທດ ຕໍ່ຜູ້ກະທໍາຜິດນັ້ນ ແຕ່ຢ່າງໃດ.
ໃບຕາດິນ ຂອບທອງ ມູ່ນອຸ້ຍປຸ້ຍ
ສາເຫດຂອງການອອກໃບຕາດິນຊໍ້າຊ້ອນ
ເລື່ອງບັນຫາທີ່ດິນ ຖືເປັນສິ່ງທີ່ຕິດພັນກັບການດໍາລົງຊີວິດ ພົວພັນກັບການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນທຸກຄົນທີ່ໜ້າຕິດຕາມ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຫຼາຍຈາກມວນຊົນ ໂດຍສະເພາະການອອກໃບທະບຽນທີ່ດິນຊໍ້າຊ້ອນ ມີຄຳຖາມອອກມາຫຼວງຫຼາຍຈົນຫຼາຍຄົນໄດ້ຖົກຖຽງກັນຍ້ອນເກີດຂຶ້ນຊຳເຮື້ອມາດົນ.
ຕໍ່ກັບບັນຫາດັ່ງກ່າວ ທ່ານ ສົມມາດ ພົນເສນາ ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ກ່າວໃນກອງປະຊຸມ ສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 7 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດສຸດທີ VIII ຄັ້ງວັນທີ 10 ມິຖຸນາ 2019 ວ່າ: ສາເຫດຕົ້ນຕໍທີ່ພາໃຫ້ເກີດມີການອອກໃບຕາດິນຊໍ້າຊ້ອນ ສັງລວມໄດ້ ດັ່ງນີ້:
1 ກວດກາ ແລະ ການເກັບຂໍ້ມູນທີ່ດິນ ບໍ່ຊັດເຈນ. 2 ການເກັບກໍາຂໍ້ມູນເອກະສານທີ່ພົວພັນກັບທີ່ດິນ ຍັງບໍ່ເປັນລະບົບ. 3 ການອອກໃບຕາດິນ ບໍ່ປະຕິບັດຕາມຂັ້ນຕອນທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການ ຢ່າງເຂັ້ມງວດ ເປັນຕົ້ນ ມາດຕາ 49, 50 ຂອງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ ສະບັບປັບປຸງ ປີ 2003. ການອອກໃບຕາດິນ ບາງກໍລະນີ ບໍ່ມີການກວດກາພິສູດຫຼັກຖານໃຫ້ແນ່ນອນ ຊຶ່ງເປັນສາເຫດໜຶ່ງ ທີ່ພາໃຫ້ມີການນໍາເອົາເອກະສານທີ່ດິນ ໄປອອກໃບຕາດິນຊໍ້າຊ້ອນ.
4 ຍັງບໍ່ມີເຄື່ອງມືທີ່ທັນສະໄໝ ໃນການສໍາຫຼວດ, ວັດແທກ ແລະ ອອກໃບຕາດິນ. 5 ກົນໄກການປະສານງານ ລະຫວ່າງອົງການອອກໃບຕາດິນ ແລະ ຜູ້ຮັບໃບຕາດິນ ເພື່ອເປັນຫຼັກຄໍ້າປະກັນ ບໍ່ທັນເປັນລະບົບ. 6 ການເຜີຍແຜ່ກົດໝາຍ ແລະ ນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ຍັງບໍ່ທັນທົ່ວເຖິງ ນິຕິກໍາໃນການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນມີຫຼາຍ ແຕ່ບັນຫານິຕິກໍາດັ່ງກ່າວ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເຜີຍແຜ່ຢ່າງກວ້າງຂວາງ ເທົ່າທີ່ຄວນ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນຫຼາຍເຂດ ບໍ່ເຂົ້າໃຈ ກ່ຽວກັບກໍາມະສິດທີ່ດິນ ຖືເບົາຕໍ່ກັບການອອກໃບຕາດິນ ບໍ່ເຂົ້າຮ່ວມກວດກາຄວາມຖືກຕ້ອງຂອງຕອນດິນຕິດກັນຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ເປັນຊ່ອງຫວ່າງໜຶ່ງໃຫ້ກຸ່ມຄົນບໍ່ດີ ສວຍໂອກາດດັ່ງກ່າວ ອອກໃບຕາດິນເກີນເຂດ.
7 ພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ຈໍານວນໜຶ່ງ ທີ່ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ກັບການອອກໃບຕາດິນ ຍັງຖືເບົາຈັນຍາບັນຈັນຍາທໍາຂອງຕົນ ບໍ່ເຂັ້ມງວດໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ ແລະ ນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍທີ່ວາງອອກ. ແນວໃດກໍຕາມ ການອອກໃບຕາດິນຊໍ້າຊ້ອນ ເປັນບັນຫາທີ່ເຫັນໄດ້ຢູ່ຕະຫຼອດ ເຮັດໃຫ້ເກີດປາກົດການຫຍໍ້າທໍ້ໃນສັງຄົມ, ເກີດການຂັດແຍ່ງລະຫວ່າງທີ່ດິນ ສ້າງຜົນກະທົບດ້ານລົບໃຫ້ແກ່ລັດ ແລະ ສັງຄົມ ແຕ່ທາງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຈະຫາວິທີການແກ້ໄຂບັນຫານີ້ໃຫ້ໝົດໄປ(ຕິດຕາມຂ່າວເສດຖະກິດບົດຕໍ່ໄປ)
ການອອກໃບຕາດິນຂອບທອງນັ້ນ, ມັນບໍ່ແມ່ນເປັນຍ້ອນ ຈັນຍາບັນ-ຈັນຍາທຳ ຂອງພະນັກງານແຕ່ຝ່າຍດຽວດອກ. ມັນຮວມຫົວກັນເປັນຕ່ອງໂສ້ຕັ້ງແຕ່ນາຍບ້ານເຊັນຜ່ານ,ທີ່ດິນເມືອງເຊັນຜ່ານ,ບ່ອນສຸດທ້າຍແມ່ນວິຊາການແລະຜູ້ມີສິດລົງລາຍເຊັນອອກໃບຕາດິນຂອບທອງຢູ່ທີ່ດິນນະຄອນຫລວງວຈ.ໃນທີ່ຜ່ານມານັ້ນຂອງການອອກໃບຕາດິນຊໍ້າຊ້ອນກັນ. ເຊັນວ່າ: ທ້າວກໍ ໄດ້ໃບຕາດິນຂອບທອງຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍແຕ່ ປີ 2003 ພຸ້ນ.ຕໍ່ມາ ມີ ທ້ານຂໍ ມາແລ່ນເຮັດໃບຕາດິນຊໍ້າຊ້ອນ ດິນຂອງທ້ານກໍ ໄດ້ໃບຕາດິນຂອບທອງອອກມາໃຫມ່ອີກ ໃນ ປີ 2015.ຂອງດິນຕອນດຽວກັນກັບດິນຂອງ ທ້າວກໍ,ສຸດ້ທາຍຮ້ອງຟ້ອງກັນຂື້ນສານ,ສານກໍຕັດສິນໃຫ້ທ້ານຂໍ ທີ່ອອກໃບຕາດິນຂອບທອງ ໃນປີ 2015 ຕາມຫລັງນີ້ເປັນຜູ້ຊະນະຄະດີຄວາມ ມີສິດຄອບຄອງທີ່ດິນຕອນນັ້ນ ແຕ່ຜູ້ດຽວ. ນີ້ລະ ຜົນຂອງການອອກໃບຕາດິນ ຊໍ້າຊ້ອນກັນ ແມ່ນບໍ່ມີຄວາມຍຸຕິທຳ.ໃຜມີເງີນແລ່ນຊື້ຈ້າງກັນໄປ, ຜູ້ນັ້ນກໍມີສິດຄອບຄອງດິນ............................................................................
ໄປຊ່ວຍປະຊາຊົນຢູ່ເມືອງສັງທອງແດ່.ດິນທີ່ປະຊາຊົນໃຊ້ທຳມາຫາກິນ,ເຮັດສ່ວນ ,ເຮັດນາ ມາແຕ່ລຸ້ນພໍ່ລຸ້ນແມ່ ຮອດມື້ນີ້ທາງມືອງຈະເອົາໃຫ້ບໍລິສັດສຳປະທານ.ປະປາຊົນຕ້ອງການອອກໃບຕາດິນຖາວອນກໍ່ບໍ່ໄດ້. ຊ່ວຍເຂົາແດ່.ຊັບສິນທັງເຮືອນກໍ່ມີແຕ່ດິນຕອນດ່ຽວ,ເອົາຂອງເຂົາໄປໃຫ້ບໍລິສັດແລ້ວ ເຂົາຈະກິນຫຍັງ? ຊ່ວຍກັນເດີພີ່ນ້ອງເອີຍ
ສື່ສັງຄົມອອນລາຍໃດທີ່ປອດໄພ? ຂະໜາດເວັບບລ໊ອກນີ້ກໍ່ຍັງບໍ່ປອດໄພແລ້ວ !
