ຊາວລາວທີ່ກະກຽມການປະທ້ວງ ຮຽກຮ້ອງປະຊາທິປະໄຕ ແລະໃຫ້ມີການນັບຖືສິດທິມະນຸດຢູ່ລາວ ຊຶ່ງຖືກທາງການລາວຈັບ ໃນມື້ວັນທີ 11 ແລະ 12 ພຶຈຈິກາ ນັ້ນຖືກປ່ອຍໂຕໝົດທຸກຄົນແລ້ວ, ອີງຕາມຄຳເວົ້າ ຂອງຜູ້ນຳກຸ່ມ ກະກຽມການເຄື່ອນໄຫວ ດັ່ງກ່າວ ຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ເມື່ອວັນທີ 18 ພຶສຈິກາ 2019 ນີ້:
“ປ່ອຍໝົດແລ້ວ ປ່ອຍໝົດແລ້ວອ້າຍ; ປ່ອຍມື້ວັນທີ່ 16 ເພາະວ່າມັນບໍ່ມີຄວາມຜິດອີຫຍັງ. ເຂົາກໍເວົ້າຢູ່ ເຂົາກໍເວົ້າວ່າຊິເຮັດໄປ ກໍອ່ານຕາມ ນັ້ນແລ້ວ ກໍບໍ່ມີຂໍ້ຫຍັງ ທີ່ສອບຖາມກັບພວກທີ່ເຂົາຈັບ ຊິເອົາເຣື່ອງຫຍັງ ມັນບໍ່ມີແນວເອົາເຣື່ອງ ແລ້ວກໍປ່ອຍຕົວ ໃຫ້ເມື່ອບ້ານ.”
ເມື່ອຕົ້ນອາທິດທີ່ຜ່ານມາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ຈັບແກນນໍາ ຄນະກະກຽມການປະທ້ວງທັງໝົດ 8 ຄົນ, ຕໍ່ມາໃນມື້ ວັນສຸກ ວັນທີ 15 ພຶສຈິກາ ໄດ້ປ່ອຍໂຕ 6 ຄົນ ແລະຖືກໂຕອີກ 2 ຄົນໃນມື້ຕໍ່ມາ.
ເຖິງແມ່ນວ່າ ພວກກະກຽມການປະທ້ວງ ຈະຖືກປ່ອຍໂຕໝົດແລ້ວ ແຕ່ທ່ານ Phil Robertson ຮອງຜູ້ອຳນວຍການ ອົງການສິ້ງຊອມ ດ້ານສິດທິມະນຸດ ຫລື HUMAN RIGHTS WATCH ປະຈຳຂົງເຂດ ເອເຊັຽ-ປາຊີຟິກ ກໍເວົ້າວ່າຣັຖບານລາວ ຄວນປ່ອຍໂຕພວກທີ່ ຈະຮຽກຮ້ອງ ປະຊາທິປະຕັຍ ໃຫ້ເປັນອິສຣະ ເພາະພວກເຂົາ ບໍ່ໄດ້ເຮັດຫຍັງຜິດ:
"ຄິດວ່າ ຣັຖບານລາວກໍຕ້ອງປ່ອຍໂຕ ບຸກຄົນກຸ່ມນີ້ ກໍຕ້ອງເປີດເຜີຍຂໍ້ມູນທັງຫມົດ ມີໃຜອິີກທີ່ຖືກຈັບກຸມ ເພາະເຮົາຄິດວ່າອາດມີຫລາຍກວ່າ 7 ຄົນ ທີ່ຣັຖບານລາວຈັບກຸມ, ຈິງໆແລ້ວ ການວາງແຜນທີ່ຈະຊຸມນຸມ ບໍ່ຄວນຈະຜິດກົດຫມາຍ ແລະຣັຖບານ ລາວ ຄວນຈະເຂົ້າໃຈວ່າ ເຂົາມີສິດຈະເຮັດແບບນີ້ໄດ້."
ທ່ານ PHIL ROBERTSON ກ່າວຕື່ມວ່າ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະປະເທດທີ່ໃຫ້ເງິນຊ່ອຍເຫຼືອລາວ ຄວນກົດດັນໃຫ້ຣັຖບານລາວ ນັບຖືສິດທິມະນຸດຫລາຍຂຶ້ນ:
"ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະຣັຖບານຕ່າງໆ ທີ່ມີທູດຢູ່ລາວ ຄວນຍົກເຣື້ອງນີ້ ໄປໂອ້ລົມກັບຣັຖບານລາວ ຄິດວ່າເຂົາຄວນຈະຟັງ ເພາະວ່າບຸກຄົນພວກນີ້ ເປັນຜູ້່ລົງທຶນ ເປັນຜູ້ສນັບສນູນຊ່ອຍເຫລືອ ເຣື້ອງການພັທນາ ຖ້າວ່າ UN ແລະຣັຖບານອື່ນໆ ພັກດັນຄິດວ່າຈະ ເກີດຫມາກຜົລໄດ້."
ໃນເວລາພວກກະກຽມການປະທ້ວງຖືກຈັບໃໝ່ໆ ປະຊາຊົນລາວຫລາຍຄົນ ກໍມີຄວາມກັງວົນ ແລະເປັນຫ່ວງນຳ ດັ່ງຊາວບ້ານທ່ານນຶ່ງ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 18 ພຶສຈິກາ ນີ້ວ່າ:
"ຄັນເວົ້າເຣຶ່ອງກົດໝາຍສາກົນ ບໍ່ຜິດແທ້ແລ້ວ ນີ້ແມ່ນກົດໝາຍລາວ ແມ່ນຜິດ ເຣຶ່ອງປະທ້ວງຕຳນິຕິ ພັກ-ຣັຖ ນີ້ລະແມ່ນຜິດໃຫຍ່ແຫລະ ຄັນວ່າເຣຶ່ອງການເມືອງ ແລ້ວແມ່ນໜັກແຫລະ ນ້ອຍກະເປັນໃຫຍ່."
ໃນຂນະທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວທ່ານນຶ່ງກ່າວວ່າ ຖ້າພວກກະກຽມການປະທ້ວງ ດັ່ງກ່າວ ຍັງຖືກຈັບ ແລະດໍາເນີນຄະດີ ພວກເຂົາອາດຈະໄດ້ ຮັບໂທດໜັກ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວວ່າ:
"ຄັນເຂົາຈັບນີ້ ກະມີບັນຫາໜັກຫັ້ນແລ້ວ ແຮງແທ້ ເຂົາກະຈັບເຂົ້າຄຸກຫັ້ນແລ້ວ ເຂົາຮຽກຮ້ອງເຂົາກະຜ່ານສະພາ ສິເປັນຫຍັງ ເພາະວ່າ ສະພາ ເຂົາເປີດໂອກາດໃຫ້ຢູ່ນີ້ ສະພາເຂົາຄົ້ນຄວ້າ ໄດ້ເຂົາແກ້."
ປະຊາຊົນລາວ 8 ຄົນ ຊຶ່ງເປັນແກ່ນນໍາ ມີແຜນທີ່ຈະປະທ້ວງເຣຶ່ອງສິດທິມະນຸດ ຮວມທັງ ເຣຶ່ອງປະຊາຊົນ ທີ່ຖືກໃຫ້ໂຍກຍ້າຍ ບ່ອນຢູ່ ອາສັຍ ຍ້ອນໂຄງການສ້າງ ເຂື່ອນໄຟຟ້າ, ແລະໂຄງການສ້າງ ທາງຣົດໄຟ ລາວ-ຈີນ ແລະເຣຶ່ອງການຕັດໄມ້ ທໍາລາຍປ່າ. ມີການກຽມ ປະທ້ວງຢູ່ 4 ຈຸດ ຄືຢູ່ ເດິ່ນທາດຫລວງວຽງຈັນ, ຢູ່ມະຫາວິທຍາໄລແຫ່ງຊາດ, ຢູ່ບ້ານຫລັກ 26 ແລະບ້ານຫລັກ 18, ແຕ່ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ ທາງການລາວ ຈັບໄດ້ກ່ອນ.
ທາງການໄທຍັງບໍ່ມີຄວາມຄຶບໜ້າ ໃນການຕິດຕາມຫາ ທ້າວອອດ ໄຊຍະວົງ ນັກເຄື່ອນໄຫວ ປະຊາທິປະຕັຍ ຄົນລາວ ທີ່ເຂົ້າມາຂໍລິ້ພັຍ ຢູ່ປະເທດໄທ ແລ້ວຫາຍໂຕໄປ ເມື່ອວັນທີ່ 26 ສິງຫາ 2019. ມາຮອດປັຈຈຸບັນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕໍາຣວດ ຜູ້ຮັບຜິຊອບ ຄະດີ ທ້າວ ອອດ ກໍ ກໍາລັງ ສຶບສວນ ສອບສວນ ຕາມຂະບວນການ ຢູ່ ດັ່ງ ທ່ານ ທີຣະຢຸດ ໃໝ່ແປງ ຜູ້ກໍາກັບການ ສະຖານີຕໍາຣວດ ນະຄອນບານ ບຶງກຸ່ມ ໃນເຂດ ກຸງເທບ ມະຫານະຄອນ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ່ 18 ພຶສຈິກາ ນີ້ວ່າ:
“ກໍາລັງດໍາເນີນການ ຄືເຮັດທຸກຂັ້ນຕອນ ຂອງຂະບວນການ ໃນການສຶບສວນ ສອບສວນ ລະ, ແລ້ວກໍໄດ້ດໍາເນີນ ການປະສານກັບ UN ມື້ນັ້ນ UN ເຂົາກໍມາຕາມເຣື້ອງທີ່ ສົນດ້ວຍປະສານງານກັບ UN ເປັນຣະຍະ ຣະຍະ.”
ທ່ານ ທີຣະຢຸດ ເວົ້າວ່າ ການສຶບສວນ ສອບສວນ ຈາກກຸ່ມໝູ່ເພື່ອນ ຂອງ ທ້າວອອດ ແລະ ການກວດກາ ກ້ອງວົງຈອນປິດ ເບື້ອງຕົ້ນຍັງ ບໍ່ເຫັນ ທ້າວອອດ ຫາຍໂຕໄປໄດ້ແນວໃດ ແລະ ຫາຍໂຕໄປ ໃນຈຸດໃດ ເພາະບໍ່ມີ ໝູ່ຜູ້ໃດພົບເຫັນເປັນເທື່ອ ສຸດທ້າຍແລະບໍ່ມີພາບຈາກ ວົງຈອນປິດ ແລະວ່າຫາກການຊອກຫາ ທ້າວອອດ ມີຄວາມຄຶບໜ້າແນວໃດທາງຕໍາຣວດ ຈະປະສານງານກັບ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ອົງການສິດທິມະນຸດ ຊຶ່ງທາງການໄທ ກໍບໍ່ໄດ້ເມີນເສີຍຕໍ່ ຄະດີເຣື້ອງນີ້ ແຕ່ເຫດທີ່ລ່າຊ້າ ກໍຍ້ອນວ່າ ການສຶບສວນ ສອບສວນ ແລະ ຫລັກຖານຕ່າງໆ ຕ້ອງເປັນໄປຕາມຂັ້ນຕອນ ແລະ ຕາມກົດໝາຍຂອງໄທ.
ທ່ານສຸນັຍ ຜາສຸກ ນັກວິຈັຍ ແລະ ທີ່ປຶກສາ ອາວຸໂສ ຂອງອົງການ ສິດທິມະນຸດ ປະເທດໄທ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນ ນີ້ວ່າທາງການໄທ ຄວນສຶບສວນສອບສວນ ການຫາຍໂຕຂອງ ທ້າວອອດ ໄຊຍະວົງ ໃຫ້ໄວທີ່ສຸດ:
“ຄືຕອນນີ້ ກໍເຮົາກໍຍັງເປັນ ໃນສ່ວນທີ່ວ່າ ເຮົາກໍຍັງຮຽກຮ້ອງຝັ່ງໄທ ໂດຍສະເພາະ ຕໍາຣວດ ກໍທໍາການ ສຶບສວນຕໍ່ໄປວ່າ ເກິດຫຍັງຂື້ນກັບ ອອດ, ຣັຖບານໄທ ກໍຄວນສະແດງ ທ່າທີ ທີ່ຊັັັດເຈນ ໃນການທີ່ຈະ ຍຶດໝັ້ນ ພັນທະ ກ່ຽວກັບ ການຄຸ້ມຄອງຜູ້ທີ່ ລິ້ພັຍ.”
ທ່ານສຸນັຍ ເວົ້າຕື່ມວ່າ ການຫາຍໂຕໄປຂອງ ທ້າວອອດ ໄຊຍະວົງ ໄດ້ສ້າງຄວາມຢ້ານກົວ ແລະກັງວົນໃຈ ຕໍ່ຊາວລາວ ທີ່ເຂົ້າມາຂໍລິ້ພັຍ ໃນປະເທດໄທ ແລະ ທີ່ຍັງເຄື່ອນໄຫວ ວິພາກວິຈານ ຣັຖບານລາວ ແລະ ອາດຈະປະສົບຊະຕາກັມ ແບບດຽວກັນ ກັບ ທ້າວອອດ.
ນອກຈາກນີ້ ທ່ານ Brad Adams ຜູ້ອໍານວຍການ ອົງການສິດທິມະນຸດ ໄດ້ອອກຣາຍງານ ໃນມື້ວັນທີ່ 16 ພຶສຈິກາ 2019 ນີ້ວ່າ ການສຶບສວນ ການຫາຍໂຕຂອງ ທ້າວອອດ ໄຊຍະວົງ ຍັງບໍ່ມີຄວາມຄຶບໜ້າ ຊຶ່ງເຫດການນີ້ ໄດ້ສ້າງຄວາມຢ້ານກົວ ໃຫ້ກັບຊາວລາວ ທີ່ ເຂົ້າມາລິ້ພັຍ ໃນໄທເພີ້ມຂຶ້ນ.
ຄະດີການເມືອງ ໃຊ້ເວລາຫລາຍເດືອນ ຈຶ່ງນຳມາດຳເນີນຄະດີ
ຖ້າຖືກປ່ອຍຕົວ ກໍ່ຖືວ່າເປັນປະຕິຫານ.
ຍິນດີນຳ
